နအခွဲးအယာ်တဖၣ်
- တၢ်ဒိးလဲပီၢ်ရီခွဲးယ၁်30 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၃၄၀။)
- တၢ်ဖီၣ်အီၤဝံၤအလီၢ်ခံ (၂၄) နၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤ တၢ်ဖီၣ်ဃ၁်အီၤအဖၢမုၢ်တၢ်ခွဲး တၢ်ယ၁်လၢ တၢ်ထံၣ်လိ၁်သးလီၤဆီဒီးပီၢ်ရီ31 (ဃိာ်သဲစး အဒ့၄၀၊ ပၢၤကီၢ်လံာ်ဟံးဃာ် အဆၢ ၇၃-၇၄။)
- မ့ၢ်ဟံၣ်စ့တကဲန့ၣ် တၢ်စးထီၣ်သမံသမိးတၢ်အဆၢကတီၢ်လၢကွီၢ်ဘျီၣ် ဒီး တၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲာ်ဝံၤန့ၣ် အခွဲးလၢကဒိးန့ၢ် ပီၢ်ရီလၢ ပဒိၣ်ဟ့ၣ်ခီလီ32 ((၂၀၁၆) သဲစးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးသဲစး (၂၀၂၁) သဲစးတၢ်ဘှီအဒ့ ၂(ခ)။ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပီၢ်ရီဒိၣ်သဲစးအဒ့ ၃၆(ဌ)၊ ကီၢ်စၢဖှိၣ် ပီၢ်ရီဒိၣ် တၢ်သိၣ်ဘျၢ ၊ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢ ၁၁၀။ ကွီၢ်ဘျီၣ်တဖၣ်အလံာ်ဟံးဃာ်၄၅၇(၁)။)
တချုးလၢ ကွီၢ်မ့ၣ်အဒ့တဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤလၢ တၢ်ဆှိးထီၣ်အဂီၢ် ပာ်ဖျါတၢ်အုၣ်အသးတသ့ဒ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်တၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဒ်ပှၤတၢ်ကမၣ်တအိၣ် သ့န့ၣ်လီၤ.33 (ပှၤအုၣ်အသးသဲစး အဒ့ ၁၀၁၊ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကီၢ်ပယီၤ v. ဦးအေးကြည်၊ ၁၉၆၄ BLR ၃၉၆၊ မောင်တင်မြ v. ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကီၢ်ပယီၤ၊ ၁၉၆၆ B.R. ၆၄၄။)
ၦၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤတဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁် လၢကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်အမူးအရၢ်/အနီၢ်ဂံၢ် ဒိၣ်လၢအဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.35 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၁၀။)
ၦၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤတဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ ကသံကွၢ်သံဒိးကဒါက့ၤ ဒီးစံးကတိၤသမၢ က့ၤၦၤအုၣ်အသးတဖၣ်လၢ အထံၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇၦၤအုၣ်အသးအဂုၤအဂၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အမူးအရၢ်လၢ တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤ န့ၣ်လီၤ.36 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၂၁၀။) ၦၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤတဂၤ အိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤ တၢ်အုၣ်အသးတဖၣ် လၢအဝဲအဂီၢ်/ လၢအဝဲအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.37 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၂၀၈(၂)။)
ၦၤလၢဘၣ်တၢ်လိ၁်ဘၢအီၤတဂၤအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤ တၢ်အုၣ်အသး လၢအမ့ၢ်ဝဲတီဝဲလၢ အဝဲအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.38 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၂၉၈၊ ၂၉၀၊ ၃၄၂။) ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်လိ၁်ဘၢအီၤတဂၤတလိၣ်လၢတၢ်ကသံကွၢ်အီၤဒ်ၦၤအုၣ်အသးလၢအထံၣ်တၢ်တဂၤ39 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၃၄၂(၁) (က)။)
ဒ်သိးၦၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤတဂၤ ကသမၢဒီးဂ့ၢ်လိ၁်က့ၤတၢ်ကသ့အဂီၢ် တၢ်ကဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဆၢ ကတီၢ်လၢလၢၦဲၤၦဲၤ လၢအဝဲကကတဲ၁်ကတီၤအသးဒီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢအဂီၢ်လီၤ.40 ((ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၃၄၂(၂)။)
ဒ်သိးၦၤလၢအဘၣ်တၢ်လိ၁်ဘၢလိ၁်ကွီၢ်တဂၤကသမၢဒီး ဂ့ၢ်လိ၁်က့ၤတၢ်အဂီၢ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဆၢက တီၢ်လၢ အဝဲ ကတဲ၁်ကတီၤအသးလၢလၢလီၢ်လီၢ်ဒီး တၢ်ကဘၣ်မၤစၢၤဆီၣ်ထွဲအီၤဒီး တၢ်လၢကကဲထီၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.41 (၂၀၀၈) တၢ်သိၣ်ဘျၢသဲစးခိၣ်သ့ၣ်အဒ့ ၁၉(ဂ)၊ ၃၇၅။) တို့ပါဝင်သည်။
ၦၤလၢအဘၣ်တၢ်လိ၁်ဘၢလိ၁်ကွီၢ်တဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ တၢ်ကသမံသမိးဒီး စံၣ်ညီၣ်န့ၢ်အီၤ တၢ်တီတီလိၤ လိၤဒီး တလဲၤတစွၤဘၣ်နီတခီဘၣ်န့ၣ်လီၤ.42 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၃၆၁။)
ကွီၢ်ဘျီၣ်အတၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲ၁်တဖၣ်ကဘၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ဖိးသဲစး တၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး တၢ်လိ၁်ဘၢ လိ၁်ကွီၢ် တခါဘၣ်တခါ အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် အဖီခိၣ်ဒီး ကဘၣ်ပူၤဖျဲး ဒီးတၢ်မၤတၢ်အီၣ်ကျိၣ်အီၣ်စ့ လၢတတီတလိၤဒီး တဖိးသဲစးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.43 ((၂၀၀၈) တၢ်သိၣ်ဘျၢသဲစးခိၣ်သ့ၣ်အဒ့ ၃၄၇။)
လၢတၢ်ဒိကနၣ်တၢ်သမံသမိးကိးကတီၢ်ဒဲးန့ၣ် ၦၤလၢအစံၣ်ညီၣ်တဲ၁်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်အံၤ ကဘၣ် အိၣ်ဝဲဒ်ၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤတဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.44 (၂၀၁၇) တၢ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်သိၣ်ဘျၢလၢ ကီၢ်ပယီၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ်အဂီၢ် အဆၢ ၁ မှ ၄။.)
လၢကွီၢ်ဘျီၣ်ပူၤ ဖဲတၢ်လိ၁်ဘၢလိ၁်ကွီၢ်ကတီၢ် တၢ်တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ (ၦၤလၢအဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢ တၢ်လိ၁်ဘၢလိ၁် ကွီၢ်တမံၤအပူၤတဖၣ်) စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ႇ ဖိးသဲစး ၦၤလီၢ်လၤဒိၣ်တဖၣ် ကဟံးန့ၢ်ကျိၣ်စ့ မ့တမ့ၢ်တၢ်လုၢ် ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်တမံၤမံၤလၢ ၦၤမတၤမးအအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.45 ((၂၀၁၇)မြန်မာနိုင်ငံ တရားသူကြီးများအတွက် တရားစီရင်ရေး ကျင့်ဝတ် အပိုဒ် ၁ မှ ၄။ (၂၀၁၃) အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ (၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇ ပြင်ဆင်ချက်))
ဒ်သိးကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢအဘၣ်ဒီးတီလိၤအဂီၢ်ၦၤလၢအဘၣ်တၢ်လိ၁်ဘၢလိ၁်ကွီၢ်တဂၤအံၤကဘၣ် တၢ်သမံသမိးဒီး စံၣ်ညီၣ်န့ၢ်အီၤတၢ်တသ့ဖဲအသ့လၢ အဆိအချ့န့ၣ်လီၤ.46 ((၂၀၁၇)တၢ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်သိၣ်ဘျၢလၢ ကီၢ်ပယီၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ်အဂီၢ် အဆၢ ၁ မှ ၄။ (၂၀၁၃) တၢ်မၤဟါမၢ်တၢ်အီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်သဲစး (၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇ တၢ်ဘှီ))
ဖဲတၢ်သမံသမိးတၢ်လိ၁်ဘၢလိ၁်ကွီၢ်အခါ တၢ်တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ကမၤယံ၁်မၤနီၣ်တၢ်ခီဖျိ တၢ်အုၣ်သးလၢတဂၢၢ်တကျၢၤတတီတလိၤဘၣ် တဖၣ်လီၤ.47 (ကွီၢ်ဘျီၣ်တဖၣ်အလံာ်ဟံးဃာ် အဆၢ ၄၆၆။)
စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကြၢးဟးဆှဲးတၢ်သုးနံၤသုးသီ လၢတၢ်သ့ၣ်ဆၢဖးကတီၢ် တၢ်လိ၁်ဘၢလိ၁်ကွီၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.48 (ကွီၢ်ဘျီၣ်တဖၣ်အလံာ်ဟံးဃာ် အဆၢ ၂၄။)
မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီးဖိသၣ် အကွီၢ်မ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အဂုၤအဂၤခဲလၢ၁် ကဘၣ်တၢ် သမံသမိးအီၤလၢ ကွီၢ်ဘျီၣ်အလီၢ်အဒၢးပူၤ ဖဲၦၤအါဂၤဟဲနု၁်လီၤထံၣ်ဒီး နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.49 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့၃၄၄(၁)။)
ကွီၢ်ဘျီၣ်အတၢ်အၢၣ်လီၤစံၣ်ညီၣ်တဲ၁်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ကဘၣ်စံၣ်ညီၣ်တဲ၁်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်ဒီးနၢ်ဟူဘၣ် ဖျိဖျိဖျါဖျါသ့ လၢကွီၢ်ဘျီၣ်အလီၢ် (ကွီၢ်ဘျီၣ်အဒၢး) ပူၤန့ၣ်လီၤ.50 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၃၅၂။ တၢ်သိၣ်ဘျၢသဲစးခိၣ်သ့ၣ်အဒ့ ၁၉(ခ)။ ဖိဒံဖိသၣ်သဲစးအဒ့(၂၀၁၉) ၈၄(ခ)။)
တၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲ၁်လၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ကဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်အဂီၢ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ဘၣ်မနုၤဘၣ် စံၣ်ညီၣ်တဲ၁်ဝဲ ဒ်အံၤလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ကဘၣ်ကွဲးလီၤအီၤဖျိဖျိဖျါဖျါလီၤ.51 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၃၆၆(က)။) ၦၤလၢအဘၣ်တၢ်လိ၁်ဘၢလိ၁်ကွီၢ်တဂၤ အိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ ကပတံသကွံၢ်ကညးထီၣ်က့ၤ ကွီၢ်ဘျီၣ်အတၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲ၁်အံၤသ့န့ၣ်လီၤ.52 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၃၆၇(၁)။)
မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ညိကွံာ်အခွဲးအယာ်အံၤန့ၣ် ဃ့သကွံာ်ကညးထီၣ်တၢ် သ့န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ တၢ်သမံသမိးတၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဆှၢထီၣ် တၢ်ဘှီတဖၣ် သ့လီၤ.
သဲစးမူဒါခိၣ်၊ ပှၤဆှိးထီၣ်တၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤဆိးထီၣ်တၢ်အ ပီၢ်ရီ မ့ၢ် ပာ်ဖျါ တၢ်အုၣ်သးလၢ ကွီၢ်မ့ၣ်/တၢ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ် အဘီတဖၣ်န့ၣ်ဒီး ဃ့ကညးသ့လၢ ကပျၢ်ကွံာ် လၢ ကွီၢ်မ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤ သ့လီၤ.
(တချုးလၢ ပာ်ဖျါသ့လၢ အတၢ်ကမၣ်အိၣ်ဘၣ်န့ၣ်) ကဘၣ် တသ့ဖဲအသ့ ကဘၣ်ထီဒါ တၢ်တဲဖျါတဖၣ်လၢ အခီပညီအိၣ်ဖျါ ဒ် အမၤဝဲ ကွီၢ်မ့ၣ်/တၢ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ် လၢ အဘၣ်တၢ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲအဘၣ်တၢ်ညိကွံာ် တၢ်မၤဆၢက့တၢ်လၢ အဖိးသဲစး အနုာ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢလၢလီၢ်လီၢ် ဒီး တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်န့ၣ် တသ့ဖဲအသ့ကဘၣ်ထီဒါ ဖဲ တၢ်သမံသမိးအိၣ်လၢ ကွီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒီး တၢ်ထီဒါကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ကဘၣ်ပတံထီၣ်အီၤ ဒ်သိး ကွီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ကတိၢ်နီၢ်ဃာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်ထီဒါဒ်န့ၣ်ဒီး ပာ်ဖျါကဒီး တၢ်ဂ့ၢ်ကီခဲဝဲန့ၣ် ဖဲလၢ သကွံာ်ကညးတၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ တၢ်သမံသမိးကွီၢ်မ့ၣ်အဆၢကတီၢ်အခါ စ့ၢ်ကီး ဆှၢထီၣ် တၢ်ဘှီ သ့န့ၣ်လီၤ.
ကဘၣ်ထီဒါ တၢ်သုးက့ၤ တၢ်သမံသမိးကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ် ခဲအံၤအဲအံၤ,
ကၢ်လၢ ကဟဲဒီး အုၣ်အသးလၢ ကွီၢ်ဘျီၣ်န့ၣ် ကထုးထီၣ်ကွံာ် ပှၤအုၣ်အသး မ့တမ့ၢ် ဃ့ကညး ကွီၢ်ဘှီၣ်သ့လၢ ကရၤလီၤ လံာ်တၢ်ကိး သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.97 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၉၀၊ တရားရုံးချုပ်အကြောင်းကြားချက် ၁၁၄/၄၂၄ PTC [၂၈၅၅/၂၀၁၅])
စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် မ့ၢ် ကိး ပှၤအုၣ်အသး တသ့ဝဲ လၢ အစိကမီၤန့ၣ် ဆှၢထီၣ် တၢ်ဘှီ ဆူ ထးခီကွီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.98 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၉၀၊ ကွီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အတၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ ၁၁၄/၄၂၄ PTC [၂၈၅၅/၂၀၁၅])
စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် မ့ၢ် ကိး ပှၤအုၣ်အသး တသ့ဝဲ လၢ အစိကမီၤန့ၣ် ဆှၢထီၣ် တၢ်ဘှီ ဆူ ထးခီကွီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကွီၢ်ဘျီၣ် ကိးထီၣ် ဒ်ပှၤအုၣ်အသးဘၣ်ဆၣ် ပၢၤကီၢ်လီၢ်လၤဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ် လီၤတုာ်လီၤကၢ်ခဲအံၤခဲအံၤ န့ၣ် ဆှိးထီၣ်အီၤသ့လၢ တၢ်မၤကမၣ် ပၢၤကီၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိတၢ်ပၢတၢ်သိၣ်ဘျၢ န့ၣ်လီၤ.99 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၄၃၉။)
လၢတၢ်ဆှိးထီၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အဃိ ကွီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အတၢ်ဒိကနၣ်သမံသမိးတၢ်အစၢ လၢပှၤတူၢ်ကွီၢ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်လုၢ်ဘၢအီၤဘၣ်.
လၢကွီၢ်လီၢ်န့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီး ဃ့ကညးလၢ ကသုးကွံာ်ကွီၢ်မ့ၢ်တၢ်သမံသမိးအဆၢကတီၢ်တက့ၢ်.
လၢကွီၢ်လီၢ်န့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီး ဃ့ကညးလၢ ကသုးကွံာ်ကွီၢ်မ့ၢ်တၢ်သမံသမိးအဆၢကတီၢ်တက့ၢ်. တၢ်စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒ်သဲစးအသိးတဖၣ်န့ၣ် ဖဲ ပှၤဒိကနၣ်သမံသမိးတၢ်အခါ ဆှၢထီၣ်တၢ်ဘှီ မ့တမ့ၢ် ဃ့သကွံာ်ကညးတၢ်သ့ ဖဲ ကွီၢ်ဘျီၣ်စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤ ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်မၤတၢ်ကဘျံးကဘျၣ်တဖၣ်ဒီး တၢ်ဆှိးထီၣ်သ့ လၢ ကွီၢ်အကျိၤအကွာ်တကးဒံးဘၣ် ကွီၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤသ့ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဒိန့ၣ် ပဒိၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤသ့ လၢ ကွီၢ်ဘျီၣ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်ခိၣ်ဖးလာ်ဆှိးအဃိန့ၣ်လီၤ.100 ((၁၉၉၅) ကမျၢၢ်ပၢၤကီၢ်တၢ်ပၢဆှၢတၢ်သိၣ်ဘျၢသဲစး (၁၉၉၇ တၢ်ဘှီ) ပုဒ်မ၂၀(က)။)
စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ်, သဲစးပှၤလီၢ်လၤဒိၣ်တဖၣ်ဒီး ပဒိၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိအဂၤတဖၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ခိၣ်ဖးလာ်ဆှိး, အတၢ်မၤအီၣ်မၤကမၣ်တိၢ်စ့တဖၣ်န့ၣ် ဆှိးထီၣ်အီၤသ့ ဆူ တၢ်မၤဟါမၢ်တၢ်အီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်ခၢၣ်စးကရၢ န့ၣ်လီၤ.101 (သဲစးဘၣ်ဃး ကွီၢ်မ့ၣ်အဒ့ ၁၆၁။). တၢ်မၤဟါမၢ်မံၤ ဒီး တၢ်ဆှိးထီၣ်တၢ်လၢသဲစးအဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ် တကဲထီၣ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢ သဲစးအကျိၤအကွာ်အဂၤတဖၣ်အဂီၢ် ကဘၣ် ဆှၢထီၣ် တၢ်အုၣ်သးတဖၣ်လၢ အလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီး ဂၢၢ်ကျၢၤဝဲန့ၣ်လီၤ.102 ((၂၀၁၃)တၢ်မၤဟါမၢ်တၢ်အီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်သဲစး( ၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇ တၢ်ဘှီ))
အကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်အဂီၢ် ဆဲးကျိး တၢ်မၤဟါမၢ်တၢ်အီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်ခၢၣ်စးကရၢ တက့ၢ်.
လၢတၢ်အီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်တၢ်န့ၣ် ပၢၤကီၢ်လီၢ်လၤဒိၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ပာ်ဃုာ်ဒီး ဟ့ၣ်ကစီၣ်ဆှိးထီၣ်တၢ် ဒ်သိး ကစံၣ်ညီၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒ် ပၢၤကီၢ်ကရၢတၢ်ပၢဆှၢတၢ်သိၣ်ဘျၢ တၢ်မၤအကျိၤအကွာ်တဖၣ်တက့ၢ်.103 ((၂၀၁၃)တၢ်မၤဟါမၢ်တၢ်အီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်သဲစး( ၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇ တၢ်ဘှီ) အဒ့ ၄၆)
ဒ်ဖိဒံဖိသၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်အသိး ကွီၢ်မ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ခွဲးပူၤဖျဲးအီၤလၢ တၢ်သမံသမိးလၢ ကမျၢၢ်အမဲာ်ညါန့ၣ် ဃ့ကညးအီၤ ဒ်သိး ကသမံသမိးတၢ်လၢ တၢ်ခူသူၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်အိၣ်ဖျါဒ် တၢ်ကမၣ်အိၣ်ဒီး ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤဝံၤန့ၣ် ဃ့သကွံာ်ကညးအီၤသ့လၢ ထးခီကွီၢ်ဘျီၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.104 ((၁၉၉၅) ကမျၢၢ်ပၢၤကီၢ်တၢ်ပၢဆှၢတၢ်သိၣ်ဘျၢသဲစး(၁၉၉၇ တၢ်ဘှီ) အဒ့၁၇(ဇ)။)
တၢ်ဃ့သကွံာ်ကညး မ့ၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်န့ၣ်ဒီး ကန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤတဖၣ် လၢအမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အီၤ လၢကွီၢ်မ့ၣ်ပူၤဖျဲး, မ့တမ့ၢ် တၢ်သမံသမိးက့ၤတၢ် အသီတဘျီ, မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤဆံးစှၤလီၤတၢ်စံၣ်ညီၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤစှၤလီၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အဂၤတဖၣ် န့ၣ်လီၤ.105 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၅၃၇။) လၢတၢ်အိၣ်အသးလီၤဆီတနီနီန့ၣ် ပတံထီၣ်ဆူ တၢ်သိၣ်ဘျၢသဲစးခိၣ်သ့ၣ်ရူ ဒီး ကဒုးကဒ့ၣ် သဲစးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.106 (ကွီၢ်မ့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီသဲစး အဒ့ ၄၂၃။)
တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလၢ တၢ်ကဒိးလဲ ပီၢ်ရီအဖီခိၣ်
