ညးဒးဒုၚ်စောဲဂဗုတ် နကဵုအမှုရာဇဝတ်

ပွမဂၠိုက်ဂၠာဲ

မဒးဂၠိုက်ဂၠာဲ ဂတမတ် ညးမမံၚ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ညးစၞးညးရောၚ်။ ^{6 ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၁၀၃(၃)။}

ၜိုတ်ကဵုလဝ်အခေါၚ်ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ပ္ဍဲဝရာန်ဂၠိုက်ဂၠာဲဂှ်ရ ဂၠိုက်ဂၠာဲသ္ပဂွံရ။ ^{7 ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၉၇။}

ကပေါတ်ဂိုၚ်ဂွံလဝ်တံဂှ် မဒးဗပေၚ်စုတ်လဝ်စရၚ် ပ္ဍဲ(တၞးဗီုပြၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ)^{8 ပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၁၀၃။}  ဂှ်တုဲ ဆာဲပ္တိတ်ကေတ်လဝ်နူ အခေါၚ်ကေတ်နူကဵုဗၠာဲသၟိၚ် တၞးဆာဲဗီုပြၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ မွဲတၞး မၞုံရ။ တၞးဗီုပြၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲဂှ် ပ္တိုန်သက်သဳ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဗုတ် မမာန်ရ။

ပွမရပ်ဂတ်

ပ္ဍဲတၚ်စောဲစပ်အမှုပရေၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်ရပ်စပ်ဟွံဂွံတံဂှ် ဒးကေတ်ဝရာန်ရောၚ်။ ပ္ဍဲအမှုပရေၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်ရပ်စပ်ဂွံ ^{9 ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၄(၁)(စ)၊ ၄(၁)( ဎ)။}  တံဂှ် ဟွံဒးကေတ်ဝရာန်ရ။ ရံၚ် ဥပမာ ဒၞာဲဏံ ညိ။

ပွမရပ်ဂတ်ဂှ်ယဝ်ဒုၚ်ရပ်ဒၟံၚ်ခိုဟ်ဟ်မ္ဂး နကဵုသၞာဲဒဴဗၠာဲသၟိၚ် သုၚ်စောဲဇြဟတ်ၜက်က်တုဲရပ်ဂတ်ဟွံဂွံရ။^{10 ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၄၆(၃)၊ ၅၀။}

စုတ်ဂါတဲ(လက်ထိပ်) ကေုာံ ရပ်ကၠေၚ်နနဲတုပ်တံဂှ် ပၟိက်ဒှ်ကၠုၚ်မှ မဒးသုၚ်စောဲရောၚ်။ ^{11 လိက်သ္ကေံတဲရုၚ်ဂဗုတ် အပိုဒ် ၃၉၇။}

ပွမဂၠိုက်ဂၠာဲပ္ဍဲညးဗြဴမွဲဂှ် နကဵုညးဗြဴတၞဟ်ဟ်မွဲဟေၚ် မဒးဂၠိုက်ဂၠာဲရောၚ်။^{12 ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၅၂။}

အခေါၚ်ဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်တ် နဟွံဟီုမွဲသာ်

ပွမဘဗဟေက်၊ပွမကဵုကတိ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ညံၚ်သ္ဂောံဒုၚ်ကံပါၚ် ပွမကၠောန်သ္ပ ကုညးဒးဒုၚ်စောဲစပ် ဂိဂိသကေဝ်သကေဝ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ညံၚ်သ္ဂောံပ္တိတ်ဟီုဂှ် ကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ်နနဲမွဲမွဲ ဟွံဂွံရ^{13 ရာဇသာတ်ဇၞော်ၝောံပိုဒ် ၃၃၀၊ ၃၃၁။ ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၃၄၃။}

နအလဵုညး ဒုၚ်ဝန်ဂတမတ်နာဲဗ္စာ ဂှ်ဟေၚ် နဒဒှ်သက်သဳ မသုၚ်စောဲအာ ပ္ဍဲရုၚ်ဂွံရ။^{14 အာတ်ဥပဒေဒၟုၚ်သက်သဳ၁၈၇၂ (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ်၂၀၁၅) ၝောံပိုဒ် ၂၄။}

ပွမရပ်ဂတ်ထိၚ်ဒက်

မဒးကော်ဗ္စိုပ်နၚ် ကုညးဒးဒုၚ်စောဲစပ် ဂတမတ်နာဲဗ္စာ အပ္ဍဲပွိုၚ် ၂၄ နာဍဳရောၚ်။^{15 သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် (၂၀၀၈) ၝောံပိုဒ် ၃၇၆။}

နကဵုကောန်ၚာ်တံ(အဃောဒးဒုၚ်စောဲစပ်လဝ်အမှုဒုဟ်တၚ်ဂှ် ဒှ်အာယုက်သၟဝ် ၁၈ သၞာံမ္ဂး) အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဇၞော်ဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ်ကီု သီုအခေါၚ်အရာ ကောန်ၚာ်သၟတ် ကေုာံအရံၚ်အစံၚ်ဗဂီုကၠီုဗၠးဘဲတံဂှ်လေဝ် အခေါၚ်မဒးဒုၚ်စသိုၚ်မၞုံရ။^{16 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀။} မဒးလှဲပြံၚ်ကဵု ရုၚ်ဂဗုတ်ကောန်ၚာ် ဓဝါဲဂှ်ရောၚ်။ ^{17 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၁၉။)}

ပွမရပ်ဂတ်ကၠေၚ်ဒက်လဝ်အခိၚ်ပိုၚ်ကၞာတ်လဝ်ဟၟဲတံဂှ် မဆေဝ်တာလဝ်ရ။

ပ္ဍဲအမှုပရေၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်ရပ်စပ်ဟွံဂွံတံဂှ် ၜက်နူ ၂၄ နာဍဳ တုဲရပ်ထိၚ်လဝ်ဟွံဂွံရ။

ပ္ဍဲအမှုပရေၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်ရပ်စပ်ဂွံတံဂှ် ညံၚ်နာဲဗ္စာသ္ဂောံဗလးကဵု ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ် (မွဲနဲပၠန်) သ္ဂောံကဵုအခေါၚ်ပ္တိုန်ဂလာန်ဗၠးအချုက်ဂှ် ဂရၚ်ပ္တိုန်ဂွံရ။(ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ရမာန်)^{18 (လိက်သ္ကေံတဲရုၚ်ဂဗုတ် အပိုဒ် ၄၀၃(၁)။)} အဃောဗၠာဲသၟိၚ် သၟာန်သၟုက်ထံၚ်ဗက်ဒၟံၚ်အမှုဂှ်တှ်ေ တန်တဴကဵု ဂကူအမှု၊ ၝောံပိုဒ်သ္ဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ်တုဲ ချုက်စွံလဝ်ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်နူ ၁၅တ္ၚဲ စဵုစိုပ် ၃၀ တ္ၚဲ မာန်ရ။ ^{19 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၁၆၇၊ ၁၆၇(၂)။)}

ပ္ဍဲအဃောမရပ်ထိၚ်လဝ်ဂှ် နူကဵုဗၠာဲသၟိၚ် ပွမပ္ကီုပရာပ်ဟွံညှာမွဲသာ်

ပ္ဍဲအဃောမရပ်ထိၚ်လဝ်ဂှ် ညးဒးဒုၚ်အချုက်ဝွံ နူကဵုဗၠာဲသၟိၚ်တံ ပွမပ္ကီုပရာပ်ဂိဂိ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ပွမကဵုလဝ် အခေါၚ်ပ္ကီုပရာပ်ဂိဂိ တံဂှ် မဆေဝ်တာလဝ်ရ။ ^{20 (ဥပဒေထိၚ်ဒဝ်စေဝ်ပၞောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ညးဍုၚ်ကွာန် ၁၉၉၅ (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ၁၉၉၇) ၝောံပိုဒ် ၁၇(ဂ)။ သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် (၂၀၀၈) ၝောံပိုဒ် ၄၄။ ရာဇသာတ်ဇၞော် ၝောံပိုဒ် ၃၃၀၊ ၃၃၁။)}

အဃောစၟတ်ဒၟံၚ်ဗဗွဲသၞောဝ်ဂှ် ညံၚ်ညးဒးဒုၚ်အချုက် သ္ဂောံဒုၚ်ဝန် ဟွံသေၚ်မ္ဂး နကဵုရန်တၟံ ကေတ်တၚ်ဏှ်ပရိုၚ်တုဲ နကဵုဗၠာဲသၟိၚ်တံ ပ္ကီုပရာပ်ဂိဂိသကေဝ်သကေဝ် မ္ဂး အာစိုပ်ဒဒှ် အမှုရာဇဝတ်ရ။^{21 (ဥပဒေထိၚ်ဒဝ်စေဝ်ပၞောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ညးဍုၚ်ကွာန် ၁၉၉၅ (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ၁၉၉၇) ၝောံပိုဒ် ၁၇(ဂ)။ သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် ၂၀၀၈ ၝောံပိုဒ် ၄၄။ ရာဇသာတ်ဇၞော် ၝောံပိုဒ် ၃၃၀၊ ၃၃၁။)}

အခေါၚ်ဒုၚ်လျိူၚ်ကဝံၚ်

ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ်ဝွံ အခေါၚ်ပ္တိုန်ဂရၚ် ဒုၚ်လျိုၚ်ကဝံၚ် ကေုာံ အခေါၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်ကဝံၚ် မၞုံရ။^{22 (လိက်သ္ကေံတဲဗၠာဲသၟိၚ် အပိုဒ် ၁၇၈၅။)} အာမခံပေးခွင့်ရှိသောအမှု နှင့် အာမခံပေးခွင့်မရှိသောအမှု ဟူ၍ရှိသည်။

အမှု ဒုၚ်လျိုၚ်ကဝံၚ် ဂွံဂှ်ဒှ်ဒှ်၊ ဟွံဂွံဂှ်ဒှ်ဒှ် ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်အမှုဂှ် -

1. ဒှ်အာယုက်သၟဝ် ၁၆ သၞာံမ္ဂး
2. ဒှ်ညးဗြဴမ္ဂး
3. ဟွံထတ်ယုက် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟွံခိုၚ်ကၠိုက်ဍိုန်လျဒၟံၚ်မ္ဂး^{25 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၄၉၇(၁)။)} အခေါၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်ကဝံၚ်မၞုံရ။

ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက် စေဝ်ပၞောန်ဒၟုၚ်ကဝံၚ်ဂှ်မ္ဂး ဒၟုၚ်ကဝံၚ်ကဵုလဝ်ဂှ် ရုပ်သီထောံမာန်ရ။^{26 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၄၉၆။)}

အာမခံစည်းကမ်းများကို မလိုက်နာပါက ပေးထားသည့် အာမခံကို ရုပ်သိမ်းနိုင်သည်။

အခေါၚ်ဒုၚ်ခယျကေတ်ဒုဟ်ဟၟဲ

ကိုပ်ကၠာနူ ထ္ၜးသက်သဳကု ၝောံပိုဒ်မစောဲစပ်လဝ်ဖအိုတ်တံ ဟွံမာန်ဏီဂှ် ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ် ညးဒုဟ်ဟၟဲရောၚ် ဒုၚ်ခယျကေတ် ဂွံဒၟံၚ်ရ။

အခေါၚ်ခၠေဝ်သှ်^{27 ((၂၀၀၈) ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၉(ဂ)၊ ၃၇၅။)}

ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ် အခေါၚ်မတီပရူပရာအမှုဒုဟ်တၚ်/ၝောံပိုဒ် မစောဲစပ်လဝ်ကု ဇကု မၞုံရ။ ^{28 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၂၁၀။)}

ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ်ဝွံ စပ်ကဵုအမှုစောဲစပ်လဝ်ဇကုဂှ်တုဲ လ္တူအသက်အသဳနမတ် ကေုာံ သက်သဳတၞဟ်ဟ်မပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ပ္ဍဲရုၚ်ဂဗုတ်တံဂှ် အခေါၚ်ကလေၚ်ပ္တိတ်သၟာန် ကေုာံ အခေါၚ်ကော်ဆဴသၠံက်ဂလာန်မၞုံရ။^{29 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၂၀၈(၂)။)}

ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ်ဝွံ သွက်ဇကုဇကု/သွက်ဖဵုဇကု အခေါၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜး သက်သဳအထံက်မၞုံရ။^{30 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၂၉၈၊ ၂၉၀၊ ၃၄၂။)}

ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဝွံ နဒဒှ်သက်သဳနမတ်ဟွံဒးပ္တိတ်ဟီုကီုလေဝ်^{31 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၃၄၂(၁) (က)။)} ပ္ဍဲဇၟာပ်က္ဆံၚ်စၟဳစၟတ်တံဂှ် နကဵုနာဲဗ္စာ သၟာန်သၟုက်မာန်ရ။ ^{32 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၃၄၂(၂)။)}

အခိၚ် ကေုာံအထံက်အပၚ်မရုမ်ဂပ်

ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ် သွက်သ္ဂောံခၠေဝ်သှ် တၚ်စောဲစပ်မာန်ဂှ် မဒးကဵုလဝ်အခိၚ် ကေုာံ အထံက်အပၚ်ရုံရုံဂပ်ပ်ရောၚ်။^{33 (သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် (၂၀၀၈) ၝောံပိုဒ် ၁၉(ဂ)၊ ၃၇၅။)}

သွက်ဗ္ဒမ်ဂဗုတ်စၟဳစၟတ်အမှုဂှ် မ္ၚးနူလိက်စၟတ် မၞုံပၟိက်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ သက်သဳဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံပၟိက်မ္ဂး သီု အခေါၚ်ဂွံညးကၠာဲဘာသာ^{34 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၃၆၁။)} တံ မပါလုပ်ရ။

ပွမကလၚ်စၟတ်အမှု ဗွဲမဗဗွဲ နဟွံဗက်စမွဲလ္ပာ်

ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ်ဝွံ အခေါၚ်ဂွံကလၚ်စၟတ်အမှု ဗွဲမဗဗွဲ နဟွံဗက်စမွဲလ္ပာ်ဂှ် မၞုံရ။^{35 (သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် (၂၀၀၈) ၝောံပိုဒ် ၃၄၇။)}

သ္ဂုတ်သွာတ်ရုၚ်ဂဗုတ်ဝွံ မဒးဒုၚ်သဇိုၚ်ကု ဥပဒေ ကေုာံတၚ်ဂၞၚ်အမှုတံတုဲ မဒးဗၠးၜးနူ ဓရ်အဂတိ ကေုာံ ပွမဗက်စမွဲလ္ပာ်တံဂှ်ရောၚ်။^{36 (ဒ္ဂေတ်ဝတ် ပရေၚ်စဳရေၚ်ဂဗုတ် သွက်နာဲဗ္စာ ဍုၚ်ဗၟာ ဂမၠိုၚ်၂၀၁၇ အပိုဒ် ၁ စဵုကဵု ၄။.)}

ပ္ဍဲဇၟာပ်စၟဳစၟတ်အမှုဂှ် သွက်သ္ဂောံ ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် နဒဒှ်သဘာပတိဂှ် နာဲဗ္စာ မဒးနွံရောၚ်။^{37 (လိက်သ္ကေံတဲရုၚ်ဂဗုတ် အပိုဒ် ၁၃။)}

နာဲဗ္စာ၊ သၞာဲဒဴဥပဒေ ကေုာံ ဇၟာပ်ညးဒုၚ်ကာညးဍုၚ်ကွာန် ညးမပါဒၟံၚ်ပ္ဍဲစၟတ်အမှုတံဝွံ ကေတ်ပရၚ်တဲလာဘ်ဗဇဴ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ကပေါတ်ၚုဟ်မးနွံမွဲမွဲ နူကဵုညးမဆေၚ်စပ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲအမှု တံဂှ် ဆေဝ်တာလဝ်ရ။^{38 (ဒ္ဂေတ်ဝတ် ပရေၚ်စဳရေၚ်ဂဗုတ် သွက်နာဲဗ္စာ ဍုၚ်ဗၟာ ဂမၠိုၚ်၂၀၁၇ အပိုဒ် ၁ စဵုကဵု ၄။ ဥပဒေပလီုသရိုဟ်ပွမဗက်စအဂတိ(၂၀၁၃) (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ်၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇))}

အခေါၚ်အရာ မဒးစၟဳစၟတ်အမှုပ္ဍဲရုၚ်ဂဗုတ် ညံၚ်သ္ဂောံတုဲဒှ်ပြဟ်

အမှု ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ် မဒးစဳရေၚ်စၟတ်ကဵု ဗွဲမဓဝ်ယာ ကေုာံ ညံၚ်သ္ဂောံတုဲဒှ်ပြဟ်ရောၚ်။ ^{39 (လိက်သ္ကေံတဲရုၚ်ဂဗုတ် အပိုဒ် ၄၆၆၊ ၄၂။)}

ပ္ဍဲစဳရေၚ်အမှုဂှ် တမ်ဟိုတ်ခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က် ဒးဒးရးရး ဟၟဲမွဲသာ် လ္ဇုဲလ္ဇဒၟံၚ်ဂှ် ညံၚ်ဂွိုအ်ဒှ် မဆေဝ်တာလဝ်ရ။^{40 (လိက်သ္ကေံတဲရုၚ်ဂဗုတ် အပိုဒ် ၂၄၊ အပိုဒ် ၄၆၆။)} နာဲဗ္စာတံလေဝ် ပွမဆုဲပြံၚ်ဒၟံၚ်တ္ၚဲချိၚ်ရုၚ် မွဲနှေအ်မွဲနှေအ်ဂှ် မဒးဝေၚ်ပါဲထေက်ရောၚ်။  ^{41 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၃၄၄(၁)။)}

အခေါၚ်အရာ ပရေၚ် ပ္တိုန်ရုၚ်စၟဳစၟတ်ကလၚ်အမှု ဂတမတ်ညးဍုၚ်ကွာန်

မ္ၚးနူရုၚ်ဂဗုတ်ကောန်ၚာ်တုဲ စၟတ်အမှု ပ္ဍဲရုၚ်ဂဗုတ်မ္ဂး မဒးစၟဳစၟတ်ပ္ဍဲဖိုၚ်ဂဗုတ်/ဗ္ဒမ်ညးဂမၠိုၚ် လုပ်ကလၚ်မာန်တံဂှ်ရောၚ်။4 ^{42 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၃၅၂။ သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် ၝောံပိုဒ် ၁၉(ခ)။ (၂၀၁၉) ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၄(ခ)။)}

သ္ဂုတ်သွာတ်ရုၚ်ဂဗုတ် ကေုာံ ပွမပ္တိုန်ဂလာန်

ပ္ဍဲဖိုၚ်ဂဗုတ် (ဗ္ဒမ်ရုၚ်ဂဗုတ်) ဒၞာဲကၠးဖ္ဍး ညးဂမၠိုၚ်တံညာတ်မာန်ဂှ် မဒးဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်/တၚ်စဳရေၚ် ရုၚ်ဂဗုတ် ရောၚ်။ ^{43 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၃၆၆(က)။)}

တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်အစဳရေၚ်ဗ္စိုပ်ဒတုဲနာဲဗ္စာဝွံ မဒးချူလဝ်ကဵုလိက်တုဲ သီုဒးချူထ္ၜးလဝ်ဟိုတ်စဳရေၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ဍေံဗွဲမကၠးဖ္ဍးရောၚ်။^{44 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၃၆၇(၁)။)}

ညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဂှ် အခေါၚ်ပ္တိုန်ဂလာန်ခၠေဝ်သှ် တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ရုၚ်ဂဗုတ် မၞုံရ။ ^{45 (သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် ၂၀၀၈ ၝောံပိုဒ် ၁၉(ဂ)။ ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၅၃၇၊ ၄၀၄။)}

ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ပွမကေတ်လျိုၚ်မဆေၚ်စပ်ကဵုအမှုဒုဟ်တၚ် 

ပွမရပ်ဂတ်ဒက်ကၠေၚ်

တမ်ဟိုတ်မဒးရပ်ဂတ် ကေုာံအမှုဒုဟ်တၚ်တံဂှ် နူကဵုဗၠာဲသၟိၚ် မဒးသောၚ်ထ္ၜးကဵုကောန်ၚာ် ဗွဲမကၠိုဟ်လောဲဂှ်ရောၚ်။5^{50 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(ခ)။)}

အဃောရပ်ဂတ်ဂှ် စုတ်ဂါတဲ ကုကောန်ၚာ် ကေုာံနနဲတုပ်တံ ဒက်ကၠေၚ်ဟွံဂွံရ။^{51 ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(ဃ)။}

အဃောရပ်ဂှ် နူကဵုဗၠာဲသၟိၚ် ပွမဘဗဟေက်ကေုာံပွမပျဲပျာံကောန်ၚာ် ကၠောန်သ္ပဟွံဂွံရ။^{52 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(ဂ)။)} အခၚ်မရပ်လဝ်ဂှ် မဒးဂရၚ်ပ္တီမိမ ဟွံသေၚ်မ္ဂးညးထိၚ်ဒဝ် ကောန်ၚာ်ရောၚ်။^{53 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(ဆ)။)} မဒးကဵုအခေါၚ်ကုကောန်ၚာ်ဂှ် ဆဵုကဵုမိမ၊ ညးထိၚ်ဒဝ်၊ မသ ကေုာံညးရေၚ်တၠုၚ်သၞောဝ်ရောၚ်။^{54 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(ဆ)။)}

ပွမပလံၚ်ဗ္စိုပ်၊ ပွမဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ကေုာံ ပွမဒုၚ်လျိုၚ်ကဝံၚ် 

ကောန်ၚာ်သၟတ်တံ ဂှ် ပွမဒက်ကၠေၚ်လဝ်မွဲစွံကဵုမၞိဟ်ဇၞော်တံ၊ ပွမပလံၚ်ဗ္စိုပ်မွဲစွံကုမၞိဟ်ဇၞော်တံဟွံဂွံရ။^{55 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(စ)။)}
ညးဗြဴတံဝွံလေဝ် ပၟၚ်ထံၚ်ညးဗြဴတံရ မဒးစဳဇန်ထိၚ်ဒဝ်ကဵုရောၚ်။^{56 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(စ)။)}
ကောန်ၚာ်သၟတ်တံဝွံ ကဵုအမိၚ်ချုက် ပ္ဍဲစာတ်ဗၠာဲသၟိၚ်ကေုာံ ပ္ဍဲထံၚ် ဟွံဂွံရ။^{57 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(င)၊ ၈၃(င)။)}
ဒှ်မာန်မ္ဂး မဒးကလေၚ်အပ်ကဵု မိမ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ညးထိၚ်ဒဝ်ဂှ်ရောၚ်။^{58 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၃(ဂ)၊ (ဃ)။)}
နနဲအိုတ်ကၞောတ် ပလံၚ်ဗ္စိုပ်ကဵု ဒၞါဲထိၚ်ဒဝ်မၚ်မွဲကောန်ၚာ်တံလေဝ် ဂွံဒၟံၚ်ရ။^{59 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၃(ဂ)၊ (ဃ)။)}
ကောန်ၚာ်မွဲဝွံ ဒးဒုၚ်စောဲစပ်နကဵု အမှုဒုဟ်တၚ်လဵုဒှ်ဒှ်မဒးကဵုအခေါၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်ကဝံၚ်ရောၚ်။^{60 (ဥပဒေပြဝေဏဳရာဇဝတ် ၝောံပိုဒ် ၄၉၇(၁)။)}

ပွမပ္တိုန်ရုၚ်စၟဳစၟတ်ဂဗုတ်

ပွမလှဲပြံၚ်ကၠောန်သ္ပ နနဲတၞဟ် ဟွံကၠောန်မ္ဂး ဗွဲမပြဟ်မဒးလှဲပြံၚ်ကဵု ရုၚ်ဂဗုတ်ကောန်ၚာ် မဆေၚ်စပ်ဂှ်ရောၚ်။^{61 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(ဈ)။)}

ရုၚ်ဂဗုတ်ကောန်ၚာ်သၟတ် ဝွံအလါစၟဳစၟတ်ကောန်ၚာ်မ္ဂး မဒးဒှ် ရုၚ်တၞဟ်သက်က် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ပ္ဍဲလွဳမာန် ဒၞာဲရုၚ်ဂဗုတ်မၞိဟ်ဇၞော် ဟွံသေၚ်ဂှ်ရ။^{62 (၂၀၁၉ ကလေးသူငယ်ဥပဒေပုဒ်မ ၈၄(ခ)။)}

အမှုကောန်ၚာ်သၟတ်ဝွံ မဒးစၟတ်ကလၚ်ဗွဲမပြဟ်အိုတ်ရောၚ်။^{63 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၄(စ)။)}

ရုၚ်ဂဗုတ်ကောန်ၚာ်သၟတ်ဝွံ မဒးကဵုက္ဍိုပ်ကဵုပွမဓဝ်ယာတုဲ မဒးဒှ် သ္ဂုတ်သွာတ်ခိုဟ်အိုတ် သွက်ကောန်ၚာ် ဂှ်ရောၚ်။^{64 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၃(ဃ)။)}

မိမ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ညးမထေက်ကြိုက်မွဲမွဲ စၞးကောန်ၚာ် သ္ဂောံခၠေဝ်သှ်ဝှ် တၚ်ပၠုပ်ဂလာန် တၚ်ပ္တိတ်ဟီုတံဂှ် နူကဵုရုၚ်ဂဗုတ် မဒးကဵုအခေါၚ်ရောၚ်။^{65 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၄(ဂ)။)}

ပ္ဍဲရုၚ်ဂဗုတ်၊ ပ္ဍဲဖိုၚ်ဂဗုတ် ပ္ဍဲဒၞာဲစၟတ်အမှုကောန်ၚာ်ဂှ် ညးဂမၠိုၚ်တံလုပ်တိတ်ဟွံဂွံရ။ မၞိဟ်မဆေၚ်စပ်ကဵုအမှု မပ္တံကဵု ဂြောဝ်ဂတာတံ၊ ညးထိၚ်ဒဝ်တံ၊ မသ ကေုာံညးတၠသက်သဳနမတ်တံ၊ ညးဒုၚ်ကာရုၚ်ဂဗုတ်တံ ဂှ်ရ သ္ကဵုအခေါၚ်လုပ်တိတ် ဒၞာဲစၟတ်အမှုဂှ်ရ။ ညးသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် လုပ်ဂွံဟွံဂွံဂှ် နာဲဗ္စာ မဒးသ္ဂုတ်သွာတ်ကဵုရောၚ်။^{66 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၄(ခ)။)}

မ္ၚးနူတၚ်ရန်တၟံ သွက်ကောန်ၚာ်သ္ဂောံဒှ်ဖဵုဂှ်တုဲ တၚ်ဏှ်ပရိုၚ်အမှုဂမၠိုၚ်ဂှ် အခေါၚ်ဓမံက်ထ္ၜးပ္တိတ်ဟီုလ္တူမဳဒဳယာ ဟွံဂွံရ။^{67 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၅(ခ)။)}

ကောန်ၚာ်မဒးဒုၚ်လုတ်လောန် ကေုာံကောန်ၚာ် မပ္တိတ်ဟီုသက်သဳတံ ညံၚ်သ္ဂောံဂီုကၠီုဗၠးၜး ကေုာံ အမၚ်မွဲအရံၚ်စံၚ်နကဵု ဥပဒေဂှ် မ္ဒးကဵုရောၚ်။^{68 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၉၆(က) စဵုကဵု (င)။)}

ပွမဖျေံအမိၚ်

ဒုဟ်တၚ်မံက်ကၠးအာတုဲ ယဝ်ဖျေံဒုဟ်ဒဏ်မ္ဂး နကဵုနာဲဗ္စာဝွံ ဒုဟ်ဒဏ်မပ္တဝ်က္ဍိုပ်ကဵုဖဵုပရဲ ကေုာံ သ္ကဵုဒ္ဂေတ်စရိုတ် ကောန်ၚာ်သ္ဂောံပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်ဂှ်ရ မ္ဒးဖျေံရောၚ်။69^{69 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၇။)}

ပ္ဍဲကဵုဖျေံအမိၚ်မ္ဂး မ္ၚးနူအာယုက်၊ ဒ္ဂေတ်စရိုတ်၊ အကာဲအရာစပ်ကဵုစိုတ်ကေုာံကာယျ ကောန်ၚာ်သၟးဟွံကသီု တၚ်ဂၞၚ်တၞဟ်ဟ်တံကီု မဒးချပ်ဗ္စာ ဗွဲတၟေၚ်ရောၚ်။^{70 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၇(က)မှ(စ)။)}

ဗွဲဓမ္မတာတှ်ေ ဖျေံဒဏ်ထံၚ်ကုကောန်ၚာ်သၟတ်မွဲဟွံဂွံရ။^{71 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၈(က)။)}

တၚ်ရန်တၟံ ရုၚ်ဂဗုတ်ကောန်ၚာ်သၟတ်ဝွံ တၞဟ်နသ္ဂောံပလေဝ်ပလေတ်ကဵု ဒ္ဂေတ်စရိုတ်ကောန်ၚာ်ရဟေၚ်ဒှ်တုဲ သ္ဂောံကဵုဒုဟ်ဒဏ်ဟွံသေၚ်ရ။^{72 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၈(က)။ ဆက်စပ်ကဵုဒုဟ်ဒဏ်တံမ္ဂး ရံၚ် ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၈(ဂ)၊ ၈၉ ဂှ်ညိ။)}

ပွမလှဲပြံၚ်ကၠောန်သ္ပ နနဲတၞဟ်

ပ္ဍဲကဵု ပွမလှဲပြံၚ်ကၠောန်သ္ပနနဲတၞဟ်ဂှ် မဒးချပ်ဗ္စာ တၚ်ဂၞၚ်လ္ၚဵုတံရောၚ်။ တၚ်ဂၞၚ် မပ္တံသဘဴအမှုဒုဟ်တၚ်၊ အာယုက်၊ တရံၚ်မ္ၚိုဟ် မဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်စိုတ်၊ ဒုဟ်အမှုတြေံ နွံဟၟဲ၊ ကေုာံဖဵုလ္တူ ဗဂီုကၠီုကွာန်အရာပ် က္တဵုဒှ်ဂလိုၚ်လဵု တံ မပါလုပ်ဒၟံၚ်ရ။^{73 ( ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၃(ဎ)၊ ၇၁(က)(၁)မှ(၇)။)}

ပ္ဍဲကဵု ပွမလှဲပြံၚ်ကၠောန်သ္ပ နနဲတၞဟ် ဂှ် တၚ်မကၠောန်သ္ပ မရန်တၟံ သွက်သ္ဂောံကလေၚ်ခိုဟ်ဆာဲတိုန် မပ္တံကဵု ပွမဝေတ်ဗ္တောန် ကဵုသတိ၊ ပွမကဵုသြန်လေဲ သွက်ညးဒးဒုၚ်ဂိဆောံ၊ ပွမဗ္ၜိုဟ်သဳကၠဳကဵုစိုတ်၊ ပွမသ္ကဵုပါလုပ်ပ္ဍဲ ကမၠောန်ဒတုဲဖဵုကွာန်အရာပ်တံ ပါလုပ်ဒၟံၚ်ရ။^{74 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၇၅(ခ)(၁)မှ(၉)။)}

အခေါၚ်မိမတံထိၚ်ဒဝ်ဂှ် ပါဲတးတုဲ စွံပ္ဍဲဌာန်လွဳလွတ်ကောန်ၚာ်ယာယဳ ကေုာံ ဌာန်ပရဟိတတံ ဂှ် ဒှ်အကာဲအရာ သွက်ကောန်ၚာ်တံပြေပြံၚ်အိုတ်မ္ဂး ကၠောန်သ္ပနနဲဏံမာန်ဒၟံၚ်ရ။^{75 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၇၅(ခ)(၇)။)}

ပွမလှဲပြံၚ်ကၠောန်သ္ပ နနဲတၞဟ်ဟွံသ္ပမ္ဂး ဗွဲမပြဟ် မဒးပလံၚ်ဗ္စိုပ်ရုၚ်ဂဗုတ်ကောန်ၚာ်သၟတ်ရောၚ်။^{76 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၈၀(ဈ)။)}

ကောန်ၚာ်မၞုံအပ္ဍဲထံၚ်စာတ်တံ ဂမၠိုၚ်

မဒးစွံတရး ကဵု ကောန်ထံၚ်မၞိဟ်ဇၞော်တံရောၚ်။ အခေါၚ်ဂွံစၟတ်ယဲ နကဵုအခိၚ်ဍာံဍာံ၊ အခေါၚ်ဂွံဆဵုကဵု ကၟုဲပလုၚ် နကဵုအခိၚ်ဍာံဍာံ ကေုာံ အခေါၚ်ဂွံအထံက်အပၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာတံ မၞုံရ။^{77 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၉၃(က)၊(ဂ)၊(စ)၊(ဆ)။)}

ပွမစကာကဵုကၠောန်ကမၠောန်ဇြိုၚ်ၚ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ပွမပလံၚ်ဗ္စိုပ် ဗ္ဒိုပ်ထိၚ်ဒဝ် မၞုံသၟဝ်အကောပ်အကာဲ ဌာနက္ဍိုက်ပ်ထံၚ်စာတ် ဂှ် သ္ပဟွံဂွံရ။^{78 (ဥပဒေကောန်ၚာ်သၟတ် ၂၀၁၉ ၝောံပိုဒ် ၉၃(ၚ)။)}

အခေါၚ်မဒးဂွံ ကေုာံ တၚ်စဵုကၞာတ်ဂမၠိုၚ်

တၚ်ရန်တၟအ်ဥပဒေ ပရေၚ်ကဵုအထံက်အပၚ် မဆေၚ်စပ်ကဵုဥပဒေ ဂှ်ဝွံ သ္ဂောံကဵုအရီုအဗၚ်ဥပဒေ ကုညးဒးဒုၚ်စောဲစပ်အမှု ဟွံသေၚ်မ္ဂး ညးဒးဒုၚ်ဖျေံဒုဟ်ဒဏ် ပ္ဍဲအမှုဒုဟ်တၚ်မွဲဂှ်ရ။^{79 (ဥပဒေ ပရေၚ်ကဵုအထံက်အပၚ် မဆေၚ်စပ်ကဵုဥပဒေ၂၀၁၅ (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ၂၀၂၁) ၝောံပိုဒ် ၄။)}

အထံက်အပၚ် မဆေၚ်စပ်ကဵုဥပဒေဟီုမ္ဂးဂှ် ပွမလိၚ်ကဵုညးရေၚ်တၠုၚ်သၞောဝ်၊ ပွမကဵုလညာတ်ပညာဥပဒေ၊ ပွမကဵုကသပ် ကေုာံပွမကဵုအရီုအဗၚ်ကုညးမၞုံအခေါၚ် အာတ်အရီုအဗၚ်စပ်ကဵုဥပဒေတံ မဒှ်ရ။^{80 (ဥပဒေ ပရေၚ်ကဵုအထံက်အပၚ် မဆေၚ်စပ်ကဵုဥပဒေ၂၀၁၅ (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ၂၀၂၁/၁၇၅) ၝောံပိုဒ် ၂(က)။)}

ညးမဂွံအထံက်အပၚ်ဥပဒေဝွံ မဒးဒှ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဍုၚ်ဗၟာရောၚ်။ ညးဒိုက်တံ၊ ကောန်ဍုၚ်တၞဟ်တံ၊ ညးမဆုဲပြံၚ်မံၚ်ဒတန်တံ ဟွံဂွံအခေါၚ်ရ။^{81 (ဥပဒေ ပရေၚ်ကဵုအထံက်အပၚ် မဆေၚ်စပ်ကဵုဥပဒေ၂၀၁၅ (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ၂၀၂၁/၁၇၅) ၝောံပိုဒ် ၂(ခ)။)}

စွပ်စွဲခံရသူသည် တရားရုံး၌ အမှုစစ်ဆေးစဉ်နှင့် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ပြီးချိန်တွင် ဥပဒေအထောက်အကူ ရပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ရဲမှ ထိန်းသိမ်းခံရစဉ် သို့မဟုတ် ဖမ်းဆီးခံရပြီးချိန် တွင် ဥပဒေအကူအညီ ရပိုင်ခွင့်မရှိပါ။^{82 (ဥပဒေ ပရေၚ်ကဵုအထံက်အပၚ် မဆေၚ်စပ်ကဵုဥပဒေ၂၀၁၅ (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ၂၀၂၁/၁၇၅) ၝောံပိုဒ် ၂(ခ)။)}

နကဵုညးမကဵုအထံက်အပၚ်ဥပဒေတံ ဒၞာဲဆက်စၠောံဟီုသ္ဂးညးသ္ကအ် အခက်အခုဲနွံမ္ဂး မဒးကဵု အရီုအဗၚ်တြာဲဘာသာရောၚ်။^{83 (ဥပဒေ ပရေၚ်ကဵုအထံက်အပၚ် မဆေၚ်စပ်ကဵုဥပဒေ၂၀၁၅ (တၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ၂၀၂၁/၁၇၅) ၝောံပိုဒ် ၂၇(က)။)}

• (၂၀၁၃) တၢ်မၤဟါမၢ်တၢ်အီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်သဲစး(၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇ တၢ်ဘှီ)
• ၂၀၁၉ ဖိဒံဖိသၣ်သဲစး။
• ၂၀၁၇ ကီၢ်ပယီၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ်အတၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်မ့ၣ် အတၢ်သိၣ်ဘျၢ
• (၂၀၀၈) တၢ်ဘျၢသဲစးခိၣ်သ့ၣ်
• စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ်အလံာ်ဟံးဃာ်
• ကွီၢ်မ့ၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢ
• ၁၈၇၂ ပှၤအုၣ်အသးသဲစး (၂၀၁၅ တၢ်ဘှီ)
• ၂၀၁၅ သဲစး ဘၣ်ဃးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးသဲစး(၂၀၁၇၊ ၂၀၂၁ တၢ်ဘှီ)
• ၁၉၉၅ ကမျၢၢ်ပၢၤကီၢ် တၢ်ပၢဆှၢတၢ်ဘျၢအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ (၁၉၉၇ တၢ်ဘှီ)
• ကွီၢ်မ့ၣ်သဲစးဒိၣ်တၢ်ဘှီ (၂၀၁၉ နှင့် ၂၀၂၁)
• ပၢၤကီၢ်လံာ်ဟံးဃာ်အဒ့
• ဃိာ်တဖၣ်သဲစး
• ၂၀၁၀ ကီၢ်စၢဖှိၣ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်အခိၣ်သဲစး
• ၂၀၁၀ ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်သဲစး (၂၀၁၃ တၢ်ဘှီ)