အိမ်ထောင်ဖက် သို့မဟုတ် မိသားစုဝင်မှ ရုပ်ပိုင်း/ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်အောင် အန္တရာယ်ပြုခြင်း
အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုဆိုသည်မှာ မိမိ၏ မိသားစုဝင် သို့မဟုတ် အိမ်ထောင်ဖက်မှ မိမိအား အန္တရာယ်ဖြစ်အောင် ပြုမူခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
အိမ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုများသည် ကျား-မ လိင်ဖြစ်တည်မှုအပေါ်အခြေခံသည့် အကြမ်းဖက်မှု (ဂျီဘီဗွီ) ပုံစံ တစ်မျိုး အနေဖြင့် ဖြစ်လေ့ ရှိပါသည်။
မြန်မာ့ဥပဒေတွင် အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုကို သီးခြား ဖော်ပြထားခြင်း မရှိသော်လည်း ပြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေ (ရာဇသတ်ကြီး) တွင် အိမ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုခံ ရသူများကို အကာအကွယ်ပေးသည့် ပြဌာန်းချက်များ အများအပြား ရှိပါသည်။ ၄င်းတို့မှာ
- မုဒိန်းမှုနှင့် အခြားလိင်မှုဆိုင်ရာ ကျူးလွန် စော်ကားခြင်းများ 1 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။)
- မုဒိန်းမှု အောက်တွင် အကျုံးမဝင်သော သွေးရင်းစပ်ယှက်မှုနှင့် လိင်မှုဆိုင်ရာ အပြုအမူများ ကို “ဓမ္မတာနှင့် ဆန့်ကျင်သော လိင်ဆက်ဆံမှု” ပြဌာန်းချက်များ အောက်တွင် တရားဆွဲဆို နိုင်ပါသည်။2 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။)
- မိမိအလိုအလျောက် နာကျင်စေခြင်း3 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။) အနိုင်အထက် လက်ရောက်မှုပြုခြင်း,4 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။) လူသတ်မှု ကျူးလွန်ခြင်း5 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။)
- ရာဇဝတ်မကင်းသော ခြောက်လှန့်ခြင်း6 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။) မှားယွင်းစွာ မတရား ချုပ်နှောင်ခြင်း7 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။) ပြန်ပေးဆွဲခြင်း8 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။)
- လိမ်လည်လှည့်ဖြား၍ လက်ထပ်ထိမ်းမြားခြင်း နှင့် ကာမရယူခြင်း၊ ပြန်ပေးဆွဲခြင်း။9 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။)
- အမျိုးသမီးများ၏ အရှက်နှင့်ဂုဏ်သိက္ခာ ကို ကာကွယ်သည့် ဥပဒေများတွင် အလိုမတူဘဲ ထိကိုင်ခြင်းနှုတ်ဖြင့်ဖြစ်စေ အမူအရာဖြင့်ဖြစ်စေ11 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။) လိင်မှုဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်ခြင်းများ သည်လည်း ရာဇဝတ်မှုမြောက် ပါသည်။
အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်ခြင်း တစ်မျိုးတည်း မဟုတ်ဘဲ ငွေကြေးနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်နစ်နာစေမှုများ လည်း အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှု အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ပါသည်။ ကြွေးမြီနှင့်ဆိုင်သော ပြဿနာများ ကို လေ့လာပါ။
သင်လုပ်နိုင်သောအရာများ
ဥပဒေ အကူအညီ
အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှု ကျူးလွန်ခံရသူများအနေဖြင့် ရှေ့နေသို့မဟုတ် ဥပဒေရေးရာ အကူအညီ ပေးသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုမှ အကူအညီကို ရယူသင့်ပါသည်။
အချို့သော အခြေအနေများတွင် အာဏာပိုင်များကို တိုင်ကြားသောကြောင့် နောက်ဆက်တွဲ ဥပဒေ ရေးရာ အကျိုးဆက်များ ရှိနိုင်သည်။
ရဲအရာရှိထံတိုင်ကြားခြင်း
ပြစ်မှုတစ်ခု နှင့် ပတ်သက်သည့် မည်သည့်အကြောင်းအရာကို မဆို ဖြစ်ပွားသည့် နေရာ39 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅၄၊ ၁၅၅(၁)။ ရဲလက်စွဲအပိုဒ် ၁၄၁၄။) သို့မဟုတ် ပြစ်မှု၏ အကျိုးဆက် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ရာ နေရာ40 (ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၇၉၊ ၁၅၆(၁)၊ ၁၅၅။) နှင့် အနီးစပ်ဆုံး ရဲစခန်းတွင် တိုင်ကြားနိုင်ပါသည်။
ရဲအရာရှိမှ မိမိရာထူးတာဝန် အရ အရေးယူဆောင်ရွက်ရမည်ကို ပျက်ကွက်လျှင် (၁၉၉၅) ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးဥပဒေ အရ အရေးယူနိုင်သည်။41 ((၁၉၉၅)ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးဥပဒေ)
၎င်းတွင် ရဲအရာရှိတစ်ဦးမှ ပထမ သတင်းပေး တိုင်တန်းချက် ကို ရေးဖွင့် ပေးရန် ငြင်းဆန်ခြင်း သို့မဟုတ် တိုင်ကြားမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးပေးရန် ငွေကြေးတောင်းခံခြင်း လည်း ပါဝင်သည်။
တိုင်ကြားသူနှင့် မျက်မြင်သက်သေများ၏ အခွင့်အရေးများ ကို ကြည့်ပါ။
အရေးပေါ် ဆေးဝါးကုသပေးခြင်း
အထူးသဖြင့် မုဒိမ်းမှု ဖြစ်ပွားလျှင် အရေးပေါ် ကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှုများ ရရှိအောင် ချက်ချင်း ဆောင်ရွက်ရပါမည်။ ယင်းဝန်ဆောင်မှုများတွင်
- ရာဇဝတ်မှု စွဲဆိုရန်အတွက် သက်သေ အထောက်အထားများ ရယူစုဆောင်းခြင်း
- လိင်ဆက်ဆံမှုမှတစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်သော ရောဂါများကို စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ကုသခြင်း
- ကိုယ်ဝန်ရရှိမှုကို တားဆီးရန် အရေးပေါ်သန္ဓေတားခြင်း တို့ပါဝင်သည်။
အခြားသော အထောက်အပံ့ ဝန်ဆောင်မှုများ
မိသားစုဝင် သို့မဟုတ် အိမ်ထောင်ဖက်မှ အိမ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှု ကျူးလွန်လျှင် ထည့်သွင်းစဉ်းစား ဆောင်ရွက်ရမည့် ပြဿနာများစွာ ရှိပါသည်။ ၎င်းတို့မှာ
- လုံခြုံဘေးကင်းသည့် နေရာတွင် စောင့်ရှောက်ထားခြင်း နှင့် ငွေကြေး အထောက်အပံ့ ပေးခြင်း
- အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုခံရသူ အနေဖြင့် နောက်ထပ် အကြမ်းဖက်မခံရစေရန် နေအိမ်မှ အနည်းဆုံး ယာယီအားဖြင့် ထွက်ခွာရန် လိုအပ်ခြင်း
- ကျူးလွန်ခံရသူများ တွေ့ကြုံရလေ့ရှိသော ရှက်ရွံ့ခြင်း၊ကြောက်လန့် တုန်လှုပ်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို ကုစားနိုင်ရန် နှစ်သိမ့် ဆွေးနွေး လမ်းညွှန်မှုများ လိုအပ်ခြင်း
- ကျူးလွန်ခံရသူအနေဖြင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲရန် နှင့် ကလေးအုပ်ထိန်းခွင့် ရရှိနိုင်ရန် ဥပဒေဆိုင်ရာ အကူအညီများ လိုအပ်ခြင်း
- အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း သင်တန်း နှင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုများ ကဲ့သို့ ရေရှည်အထောက်အပံများ လိုအပ်ခြင်း
- တစ်မျိုးထက်ပိုသော နှိပ်စက်စော်ကားမှုမျိုး ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရနိုင်သောကြောင့် ကျူးလွန်ခံရသူ၏ လိုအပ်ချက် အပေါ်မူတည်၍ ဝန်ဆောင်မှုများကို ပေးသင့်ပါသည်။
မုဒိန်းမှု နှင့် အခြား လိင်မှုဆိုင်ရာ ကျူးလွန်စော်ကားခြင်းများ ကိုကြည့်ပါ။