ၵၢၼ်တိူင်ႇၸႅင်ႈ ၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တႃႇတေႁူႉသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်သူ ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႊလိူင်ႈ(ဢမူႉ)သူၼၼ်ႉ ၼဵၵ်းတူၺ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႊပႃႈတႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ။
အိမ်ထောင်ဖက် သို့မဟုတ် မိသားစုဝင်မှ ရုပ်ပိုင်း/ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်အောင် အန္တရာယ်ပြုခြင်း
ၵၢၼ်ပေႉၵိၼ်ၵၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းလဵဝ်ၵၼ်တင်းႁဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ်ၽူဝ်ႇမေး ၵၼ်သေ ႁဵတ်းၶဵၼ်တေႃႇၵၼ်ၸိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။
ၵၢၼ်ပေႉၵိၼ်ၵၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႆႉ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် ပဵၼ်ၵၢၼ်ပေႉၵိၼ်ၵၼ် ဢၼ်ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈပဵၼ်ၸၢႆးယိင်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (ၵျီႊပီႊဝီႊ) သေ ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၼႂ်းမၢႆမီႈ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ လွင်ႈပေႉၵိၼ်ၵၼ် ၼႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၼႄဝႆႉႁင်းၵူၺ်းသေတႃႉ ၼႂ်းၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈ(ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ)ၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄ ႁေႉၵင်ႈဝႆႉပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇ ပေႉၵိၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸမ်း
- လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ် လႄႈ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႃႇမ 1 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 375။ ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ မႄးမၢႆမီႈ(6/2016) တွၼ်ႈ 29 (က)။ ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 375။ ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ မႄးမၢႆမီႈ (2019)၊ တွၼ်ႈ 376။)
- ပႃႈတႂ်ႈလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈပိူင် မိူၼ်ၼင်ႇ လူႇလၢႆၶိုၼ်းၼိူဝ်ႉ လိူတ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႄႈ ႁဵတ်းလွင်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႃႇမ “ႁူမ်ႈၵႃႇမ လူၺ်ႈၵၢၼ်သၢၼ်ၶတ်းသၽႃႇဝႃႉ” ၼၼ်ႉၼႆ ပိုတ်ႇဢဝ်လိူင်ႈၶဝ်ႈလႆႈ။2 (မၢႆမီႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် မၢႆ 377။)
- ႁဵတ်းႁၢႆႉႁင်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ2 (မၢႆမီႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် မၢႆ 377။) ၊ ပႃးတိၼ်ပႃးမိုဝ်းသေပေႉၵိၼ်4 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 349-358။) ၊ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်း5 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 300။)
- လွၵ်ႇငိုတ်ႈဢမ်ႇၵၢင်းယၢၼ်တင်းလွင်ႈၵေႃႈၵၢၼ်ႁၢႆႉ6 (ပိၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 506။) ၊ တဵၵ်းတဵင်ၵုမ်းၶင်ဝႆႉ7 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 339-342။) ၊ ၺွပ်းၵူၼ်းဝႆႉသေယွၼ်းငိုၼ်း (ၸႂ်ႉထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်း)8 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 361၊ 359၊ 364၊ ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 367။)
- လိင်ႉလႅၼ် ၼွၼ်းၸွမ်း၊ လိင်ႉလႅၼ် တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၸွမ်း လႄႈ ႁူမ်ႈၵႃႇမၸွမ်း၊ တီႉၵမ်ၸႂ်ႉထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်း။9 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 366၊ 493-498။)
- မၢႆမီႈဢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈ တၢင်းဢၢႆ လႄႈ သလေႇၼႃႈတႃ ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ၽၢႆႇၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းသေ ထီႉၼိူဝ်ႉထီႉတူဝ် 11 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 509။) ၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်လူၺ်ႈ တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈ လႄႈသင် ဢဝ်သူပ်းဝႃႈလႄႈသင် ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၵ်ႉၵဝ်းလူၺ်ႈၵႃႇမၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈယဝ်ႉ။
ၵၢၼ်ပေႉၵိၼ်ၵၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ႁဵတ်းတီႈပၢႆးတူဝ်ၵူၺ်း ႁဵတ်းတီႈပၢႆးၸႂ်ပႃး လႄႈ လွင်ႈငိုၼ်းတွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၵပ်းၵၢႆၵၼ် တင်းၵၢၼ်ပေႉၵိၼ်ၵၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉ။ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ (ပၼ်ႁႃႇ) လွင်ႈၼီႈ ၶႃႈလႄႈ။
သင်လုပ်နိုင်သည့်အရာများ
မၢႆမီႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်
ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉပေႉၵိၼ် ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီဢဝ် တၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈၽူႈတၢင်ၼႃႈ ဢမ်ႇၼၼ် တီႈၸုမ်း သေၸုမ်းၸုမ်း ဢၼ်ပၼ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၽၢႆႇမၢႆမီႈယူႇယဝ်ႉ။
ငဝ်းလၢႆးမၢင်လိူင်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉတိူင်ႇၸႅင်ႈ တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်လႄႈ ၸင်ႈမီး ယွၼ်ႉလင်လွင်ႈမၢႆမီႈ လမ်းၸွမ်းမႃးထႅင်ႈ။
တိူင်ႇၸႅင်ႈတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈ
လိူင်ၵေႃႇသၢင်ႈၵၢၼ်ႁၢႆႉ ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သင်သေဢမ်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈတိူင်ႇၸႅင်ႈ ပၼ်တီႈယူႇ39 (ပိူင်ၵႅမ်းၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 154၊ 155(1)။ ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်းပလိၵ်ႈ ပွင်ႈ 1414။) ဢမ်ႇၼၼ် ဢွင်ႈတီႈ40 (ပိူင်ၵႅမ်းၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 179၊ 156(1)၊ 155။) ယွၼ်ႉလင်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ် တီႈလုမ်းပလိၵ်ႈ ဢၼ်မီးၸမ်သူတီႈသုတ်း။
သင်ဝႃႈ ထုၵ်ႇလီဢဝ်လိူင်ႈယူႇသေ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈ ဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈ၊ ဢမ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ပုၼ်ႈၽွၼ်းမၼ်း မီးၼၼ်ႉၸိုင် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ တေၺႃးဢဝ်လိူင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ မၢႆမီႈထိင်းသိမ်းလၵ်းမၢႆပလိၵ်ႈၵူၼ်းမိူင်း (1995) ယူႇယဝ်ႉ။41 (Myanmar Police Force Maintenance of Discipline Law (1995))
ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပလိၵ်ႈ တွပ်ႇထႅင် တႃႇတႅမ်ႈမၢႆ ၶေႃႈတိူင်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ(ဢွၼ်ႇတၢင်းသုတ်း) ဢမ်ႇၼၼ် ယွၼ်းငိုၼ်း တႃႇၶဝ်တေ တိူင်ႇလၢတ်ႈပၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
ႁႂ်ႈတူၺ်း လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵေႃႉတိူင်ႇလိူင်ႈ လႄႈ ၵေႃႉပၼ်သၢၵ်ႈသေႇၼၼ်ႉတႃႉ။
ၵၢၼ်ယူတ်းယႃ မိူဝ်ႈၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ
ပိူင်ယႂ်ႇသုတ်း သင်ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼႆ ထုၵ်ႇလီယူတ်းယႃ၊ ဢဝ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၶေႃႈထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ
- ၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်း ၵဵပ်းသၢၵ်ႈသေဝႆႉ တႃႇပိုတ်ႇလိူင်ႈ ၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ
- ၵူတ်ႇထတ်း လႄႈ ယူတ်းယႃတူၺ်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ တၢင်းပဵၼ် ၸၢင်ႈၸပ်းမႃးတင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႈၵႃႇမ
- ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇမၢၼ်းၼၼ်ႉ ယူတ်းယႃႁေႉၵင်ႈ ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉဝႆႉ။
ၵၢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ် တၢင်ႇလွင်ႈ
သင်ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈၽူဝ် ၼၢင်းမေး သေၵေႃႉၵေႃႉ ပူၼ်ႉပႅၼ် ႁဵတ်းႁၢႆႉပေႉၵိၼ် ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၸိုင် ပၼ်ႇႁႃ ဢၼ်တေလႆႈဝူၼ်ႉသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၼၼ်ႉ မီးတင်းၼမ်။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ
- တေလႆႈဝႆႉတီႈ ဢၼ်လွတ်ႈၽေးၶဵၼ်သေ လုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင်၊ ၵမ်ႉထႅမ်ၸွႆႈပၼ်ငိုၼ်းတွင်း။
- ၼင်ႇႁိုဝ် ၵေႃႉဢၼ်ထုၵ်ႇၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉ ထုၵ်ႇပေႉၵိၼ် ၼႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇႁဵတ်းႁၢႆႉပေႉၵိၼ် ထႅင်ႈၼၼ်ႉ (တီႈဢေႇသုတ်း ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵေႃႈလီ) လူဝ်ႇလႆႈၶၢႆႉလူင်းႁိူၼ်း ယူႇယဝ်ႉ။
- ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉ ထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႆႉၵူဝ်၊ တူၵ်းၸႂ်၊ သၼ်ႇသၼ်ႇသၢႆသၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ်တေယူတ်းယႃလႆႈ ပၢႆးၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇႁႂ်ႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းပၼ်ႁႅင်း ႁႂ်ႈဢုၼ်ႇၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
- ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇၺႃးၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၽူဝ်ႇမေး တေပႅတ်ႈၵၼ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလႆႈသုၼ်ႇ ၵုမ်းထိင်း လုမ်းလႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸၢင်ႈလူဝ်ႇ တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၽၢႆႇမၢႆမီႈယဝ်ႉ။
- ၵၢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈ ဢၼ်လူဝ်ႇတႃႇ ၶၢဝ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉ ပၢင်သွၼ် ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ လႄႈ ၵၢၼ်တူၺ်းထိုင် လုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီ။
- တစ်မျိုးထက်ပိုသော နှိပ်စက်စော်ကားမှုမျိုး ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရနိုင်သောကြောင့် ကျူးလွန်ခံရသူ၏ လိုအပ်ချက် အပေါ်မူတည်၍ ဝန်ဆောင်မှုများကို ပေးသင့်ပါသည်။
ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းထုၵ်ႇပေႉၵိၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇၺႃး ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်၊ ထုၵ်ႇႁဵတ်းႁၢႆႉ၊ ထုၵ်ႇပေႉၵိၼ် ၼမ်လိူဝ်သေၼိုင်ႈလိူင်ႈသေ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်လႄႈ ထုၵ်ႇလီတူၺ်း လွင်ႈလူဝ်ႇၵေႃႉလႂ် ၵေႃႉၼၼ်ႉသေ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ယဝ်ႉ။
လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ် လႄႈ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႃႇမ
ၽူႈၸၢႆးၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ သင်ဝႃႈ မီးလွင်ႈႁူမ်ႈၵႃႇမၸွမ်း ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ဢႃႇယု 16 ပီႊလူင်းတႂ်ႈၼႆ မၼ်းၼၢင်းလႆႈၸႂ်၊ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၸွမ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႃႇမယဝ်ႉ။12 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 375၊ ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ မႄးမၢႆမီႈ (6/2016) တွၼ်ႈ 29(ၵ)။)
သင်ဝႃႈ ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၽူႈယိင်း ဢႃႇယု 12 ပီႊလူင်းတႂ်ႈၼႆ. မီးတၢမ်ႇတူၵ်းၶွၵ်ႈ 20 ပီႊ ထိုင် တူၵ်းၶွၵ်ႈတေႃႇၸူဝ်ႈလႆႈၼႆယဝ်ႉ။13 ((2019) မၢႆမီႈ ၵၢၼ်မႄးၵႄႈၶိုၼ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် တွၼ်ႈ 376(3)။)
သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ႁူမ်ႈၵႃႇမၸွမ်းၽူႈယိင်း ဢႃႇယု 16 ပီႊၶိုၼ်ႈၼိူဝ်သေ ၽူႈယိင်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၸွမ်းၼႆ ပဵၼ်လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ယဝ်ႉ။14 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 375၊ မႄးမၢႆမီႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ (6/2016) တွၼ်ႈ 29(က)။) ပဵၼ်ၽူဝ်မေးၵၼ် ၵူၺ်းၵႃႈမေးၼၢင်း ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႁူမ်ႈၵႃႇမၸွမ်းလႄႈ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ယဝ်ႉ။15 ((2019) မၢႆမီႈ ၵၢၼ်မႄးၵႄႈၶိုၼ်း ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 376(2)။)
လိင်ႉလႅၼ်ႁူၺ်းသူၼ်းဢဝ်လႄႈသင်၊ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉ လႄႈသင်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽွမ်ႉၸွမ်းမႃးလႄႈသင်၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပႆႇပွင်ႇၸႂ် လွင်ႈဝႃႈၽွမ်ႉၸွမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ပေႃးႁဵတ်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁႂ်ႈၶဝ်ၽွမ်ႉၸွမ်းမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇသွၼ်ႇဝႃႈ ပဵၼ် “ၽွမ်ႉၸွမ်း” ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ မဝ်း မိင်း (မဝ်းလဝ်ႈ၊ ပီႇယႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ) သေ ဢမ်ႇပႆႇပွင်ႇၸႂ် ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးယဝ်ႉ။16 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 90။)
ပႃႈတႂ်ႈမၢႆမီႈၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈ လူႇလၢႆၶိုၼ်းၼိူဝ်ႉ လိူတ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႄႈ ႁဵတ်းလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႃႇမ “ႁူမ်ႈၵႃႇမ လူၺ်ႈၵၢၼ်သၢၼ်ၶတ်းသၽႃႇဝႃႉ” ၼၼ်ႉၼႆ ပိုတ်ႇဢဝ်လိူင်ႈလႆႈယူႇ။17 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 90။)
ၼႂ်းမၢႆမီႈ ဢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈ တၢင်းဢၢႆ လႄႈ သလေႇၼႃႈတႃ ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ ၽၢႆႇၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းသေ ထီႉၼိူဝ်ႉထီႉတူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ယဝ်ႉ။ 18 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ တွၼ်ႈ 354။)
တဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ်ၵၼ်19 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 350။) ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဝၢတ်ႇၸႅပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း20 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 321-338။) ၊ ဢမ်ႇၸွမ်းထမ်းသေ ႁေႉႁၢမ်ႈသၢၼ်ၶတ်း လႄႈ ၵုမ်းၶင်ဝႆႉ21 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 339၊ 342။) ၸိူဝ်းၼႆႉ ပိုတ်ႇဢဝ်လိူင်ႈပႃးလွင်ႈ လူလၢႆၵၼ်ႉၸၼ်လႆႈ။
အိမ်ထောင်ဖက် သို့မဟုတ် မိသားစုဝင်မှ ရုပ်ပိုင်း/ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်အောင် အန္တရာယ်ပြုခြင်း တွင် ကြည့်ပါ။
သင်လုပ်နိုင်သည့်အရာများ
မၢႆမီႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်
ၵေႃႉထုၵ်ႇၺႃးၵၼ်ႉၸၼ် လႄႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႃႇမၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီဢဝ် တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇမၢႆမီႈ ဝႆးဝႆးၼင်ႇၵႃႈပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ။
ငဝ်းလၢႆးမၢင်လိူင်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉတိူင်ႇၸႅင်ႈ တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်လႄႈ ၸင်ႈမီးလွင်ႈ ယွၼ်ႉလင်မၢႆမီႈ လမ်းၸွမ်းမႃးထႅင်ႈ။
တိူင်ႇၸႅင်ႈ တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈ
လိူင်ၵေႃႇသၢင်ႈၵၢၼ်ႁၢႆႉ ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သင်သေဢမ်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈတိူင်ႇၸႅင်ႈ ပၼ်တီႈယူႇ42 (ပိူင်ၵႅမ်းၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 154၊ 155(1)။ ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်းပလိၵ်ႈ ပွင်ႈလိၵ်ႈ 1414။) ဢမ်ႇၼၼ် ဢွင်ႈတီႈ43 (ပိူင်ၵႅမ်းၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 179၊ 156(1) 155။) ယွၼ်ႉလင်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ် တီႈလုမ်းပလိၵ်ႈ ဢၼ်မီးၸမ်သူတီႈသုတ်း။
သင်ဝႃႈ ထုၵ်ႇလီဢဝ်လိူင်ႈယူႇသေ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈ ဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈ၊ ဢမ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ပုၼ်ႈၽွၼ်းမၼ်း မီးၼၼ်ႉၸိုင် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ တေၺႃးဢဝ်လိူင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ မၢႆမီႈထိင်းသိမ်းလၵ်းမၢႆပလိၵ်ႈၵူၼ်းမိူင်း (1995) ယူႇယဝ်ႉ။44 ((1995) မၢႆမီႈ လွင်ႈၼပ်ႉယမ်ႇပၵ်းပိူင် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈ။)
ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပလိၵ်ႈ တွပ်ႇထႅင် တႃႇတႅမ်ႈမၢႆ ၶေႃႈတိူင်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ(ဢွၼ်ႇတၢင်းသုတ်း) ဢမ်ႇၼၼ် ယွၼ်းငိုၼ်း တႃႇၶဝ်တေ တိူင်ႇလၢတ်ႈပၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပလိၵ်ႈ တွပ်ႇထႅင် တႃႇတႅမ်ႈမၢႆ ၶေႃႈတိူင်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ(ဢွၼ်ႇတၢင်းသုတ်း) ဢမ်ႇၼၼ် ယွၼ်းငိုၼ်း တႃႇၶဝ်တေ တိူင်ႇလၢတ်ႈပၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
ၵၢၼ်ယူတ်းယႃ မိူဝ်ႈၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ
ပိူင်ယႂ်ႇသုတ်း သင်ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼႆ ထုၵ်ႇလီယူတ်းယႃ၊ ဢဝ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၶေႃႈထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ
- ၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်း ၵဵပ်းသၢၵ်ႈသေဝႆႉ တႃႇပိုတ်ႇလိူင်ႈ ၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ
- ၵူတ်ႇထတ်း လႄႈ ယူတ်းယႃတူၺ်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ တၢင်းပဵၼ် ၸၢင်ႈၸပ်းမႃးတင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႈၵႃႇမ
- ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇမၢၼ်းၼၼ်ႉ ယူတ်းယႃႁေႉၵင်ႈ ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉဝႆႉ။
ဢုပ်ႇဢူဝ်းပၼ်လွင်ႈဢုၼ်ႇၸႂ်
ၵေႃႉထုၵ်ႇၺႃးၵၼ်ႉၸၼ် လႄႈ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႃႇမၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႆႉၵူဝ်၊ တူၵ်းၸႂ်၊ သၼ်ႇသၼ်ႇသၢႆသၢႆ သေဢမ်ႇၵႃး တေလႆႈႁၼ် တိူဝ်ႉၶိူၵ်ႈပၢႆးၸႂ်ၶဝ်ႈပႃးယဝ်ႉ။
ကျွန်ုပ်လုပ်နိုင်သည်များ – အိမ်ထောင်ဖက် သို့မဟုတ် မိသားစုဝင်မှ ရုပ်ပိုင်း/ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်အောင် အန္တရာယ်ပြုခြင်း ကိုကြည့်ပါ။
လိူဝ်သေ တွၼ်ႈတႃႇ ၸွႆႈထႅမ်သၢႆၸႂ် ၼၢင်းယိင်းယဝ်ႉ ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၵ်းလုၵ်ႈ၊ ၵၢၼ်ယႃႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပႅတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ သၢၼ်ၶတ်းမၢႆမီႈယဝ်ႉ။22 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 312။)
ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မႄႈပႃးတွင်ႉတူၵ်းလုၵ်ႈ၊ မိူဝ်ႈၽွင်းပႃးတွင်ႉယႂ်ႇၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၵ်းလုၵ်ႈ၊ မႄႈပႃးတွင်ႉဢမ်ႇလႆႈၸႂ်၊ ဢမ်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတူၵ်းၼၼ်ႉ မႄႈပႃးတွင်ႉ သမ်ႉတၢႆၵႂႃႇၸွမ်းၸိုင် ၸင်ႈထုၵ်ႇပၼ်တၢမ်ႇ ၼၵ်းၼႃယူႇယဝ်ႉ။23 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 312၊ 313၊ 314။)
ၵူဝ်ပိူၼ်ႈႁူႉဝႃႈ ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈၼႆသေ ဢဝ်တူဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ယႃႉတူၵ်း၊ ဢမ်ႇၼၼ်ဢဝ်တူဝ်တၢႆလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်တိုၵ်ႉႁႃၵိူတ်ႇၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၽင်လိၼ်ပႅတ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ၵႂႃႇထိုမ်ႈပႅတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈယဝ်ႉ။24 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 318။)
ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶႂၢင်ႉ(လၢႆႊၸိၼ်ႊ)သေ ႁဵတ်းမႄႈၵဵပ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်သၢၼ်ၶတ်းမၢႆမီႈယဝ်ႉ။25 ((1990) မၢႆမီႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵွင်ႊၸီႊ ၽူႈၸွႆႈမေႃယႃ လႄႈ တၢင်းမေႃလဵင်ႉလုၵ်ႈ တွၼ်ႈ 21။)
ဢမ်ႇမီးၶေႃႈၵမ်ႉယၼ် တီႈၽူႈဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽၢႆႇပၢႆးယႃႈယႃၶဝ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄႈပႃးတွင်ႉဢမ်ႇၸပ်းတွင်ႉလႆႈၼႆၸိုင် ဢမ်ႇၵွမ်ႉမႄႈပႃးတွင်ႉၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းဢၼ်ႁဵတ်းပၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႈၺႃးတၢမ်ႇမႂ်ငိုၼ်း၊ တၢမ်ႇၶင်ၶွၵ်ႈ ယူႇယဝ်ႉ။26 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 312(က)၊ 312(ဂ)။။)
သင်ႁဵတ်းၼၼ်လႄႈ မႄႈပႃးတွင်ႉ တၢႆၵႂႃႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ် မႄႈပႃးတွင်ႉ ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸိုင် ၸင်ႈၺႃးတၢမ်ႇလိူဝ်မႃးထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။27 (ပိူင်ၵႅမ်းၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 312(ဃ)။)
သင်လုပ်နိုင်သည့်အရာများ
ပၢႆးယူႇလီ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၽႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း
ၵူၼ်း လႄႈ မူႇၸုမ်း ၸိူဝ်းၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ပၢႆးယူႇလီ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၽႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ တိူင်ႇပၢင်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းပၼ်၊ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၽၢႆႇယႃႈယႃ လႄႈ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၽၢႆႇမၢႆမီႈၸိူဝ်းၼႆႉ မီးတင်းၼမ်။
ပိူင်လူင်မၼ်း သင်ဝႃႈၺႃး လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼႆ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၸပ်းတွင်ႉလႆႈၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီဢဝ် တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၵၢၼ်ၸွႆႈတႃႇႁေႉႁၢမ်ႈ သၼ်ႇထေႇ မိူဝ်ႈၽွင်းၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဢိင်ၼိူဝ်မၢႆမီသေ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇလူလွမ်တူၺ်းထိုင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ
ပေႃႈမႄႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းတူၺ်းထိုင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈၼၼ်ႉ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇပိူၼ်ႈတဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ်၊ တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈငိုၼ်းတွင်း၊ တႃႇၶဝ်လႆႈႁဵၼ်းပၺ်ႇၺႃႇ၊ တႃႇပၢႆးယူႇလီ၊ တႃႇႁဵတ်းပၼ် ဝႂ်ၵိူတ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။28 ((2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈ 34၊ 41။)
လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ မီးသုၼ်ႇ တႃႇယူႇၸွမ်း ပေႃႈမႄႈ သေၵေႃႉၵေႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ယူႇႁူမ်ႈ ပေႃႈမႄႈ တင်းသွင်ၵေႃႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။29 ((2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈ 19 (ဂ)။) တေဢမ်ႇလႆႈတဵၵ်းတဵင် ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢတ်ႇပေႃႈမႄႈ လိူဝ်သေဝႃႈ ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။
သင်ဝႃႈ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈ တူၵ်းၶွၵ်ႈၶင်သေ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းတူၺ်းထိုင် လုမ်းလႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တင်းၼွၵ်ႈၸိုင် တၢင်ႇယွၼ်း သုၼ်ႇ တႃႇဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မႃးယူႇၸွမ်းမႄႈလႆႈ ၼႂ်းၶွၵ်ႈၶင် တေႃႇထိုင် ဢႃႇယု လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈ 6 ၶူပ်ႇ။30 ((2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈ 94 (ခ)။) ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်ၸိုင် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၼႂ်းၶွၵ်ႈၶင် မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇၸတ်းပၼ် တီႈယူႇတီႈသဝ်း၊ တၢင်းၵိၼ် တၢင်းယႅမ်ႉ၊ လွင်ႈလုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင် ပၢႆးယူႇလီ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼၼ်ႉ။31 ((2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈ 94 (ဂ)။)
သင်ဝႃႈပေႃႈမႄႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတူၺ်းထိုင်၊ ပွႆႇပႅတ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃႇယု 12 ၶူပ်ႇ လူင်းတႂ်ႈၸိုင် ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ မၢႆမီႈယဝ်ႉ။32 (ၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 317။)
ၵူၼ်းလူင် ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီၼၼ်ႉ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇၵႅတ်ႇၶႄ ႁေႉၵင်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇပိူၼ်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေဢမ်ႇၺႃးပိူၼ်ႈ မၢပ်ႇၵိၼ်၊ လႅၼ်ၵိၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇၵႅတ်ႇၶႄ ႁေႉၵင်ႈပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈၸိုင် ၸင်ႈၺႃးဢဝ်လိူင်ႈသေ ပၼ်တၢမ်ႇလႆႈ။ ပိူင်တႅၵ်ႈ သင်ဝႃႈဢမ်ႇၵႅတ်ႇၶႄ ႁေႉၵင်ႈပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသေ ၸႂ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇႁႃယွၼ်းၵိၼ်၊ ၸႂ်ႉၵႂႃႇၶၢႆတူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈၼၼ်ႉ ဢဝ်လိူင်ႈလႆႈ။33 ((2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈ105။
ပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇၵမ်ႉထႅမ် ငိုၼ်းတွင်း
ပေႃႈမႄႈ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇၸွႆႈထႅမ်လုၵ်ႈလၢင်း။34 ((2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈ41။)
သင်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈတၢင်းၵမ်ႉထႅမ်တီႈပေႃႈမႄႈၸိုင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမီးသုၼ်ႇ ယိုၼ်ႈယွၼ်းငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ ႁူဝ်လိူၼ် တီႈပေႃႈမႄႈလႆႈ။35 ((2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈ 42 (ၵ)-(ၶ)။)
ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးသေ တႃႇၵမ်ႉထႅမ်ငိုၼ်းတွင်း ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ တူဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႄႈ ၵူၼ်းတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼိုင်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ ယိုၼ်ႈတၢင်ႇ ဢဝ်လိူင်ႈ ပေႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈ လူၺ်ႈ လွင်ႈတၢင်း ပိူင်ၵႅမ်းၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ။36 (င်ၵႅမ်းၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 488 (1)။ (2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မၢႆ 42(က)-(ခ)။)
တႃႇပိုတ်ႇဢဝ်လိူင်ႈ ပေႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸႂ်ႈလုၵ်ႈတေႉတေႉ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵပ်းၵၢႆႇ တင်းဢၼ်ပိုတ်ႇလိူင်ႈ ယွၼ်းငိုၼ်းတႃႇၸွႆႈထႅမ်။37 (ပိူင်ၵႅမ်းၾိင်ႈမိူင်းၵၢၼ်ၽိတ်းၾိင်ႈ တွၼ်ႈ 488 (8)။)
လွင်ႈပေႃႈမႄႈ ပႅတ်ႈၵၼ်၊ ဢမ်ႇပႅတ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵပ်းၵၢႆႇၸွမ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။38 ((2019) မၢႆမီႈ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈ 42(ၵ )။)