ဥပဒေပြင်ဆင်ချက်များ

ရှာဖွေမှုနှင့်ဖမ်းဆီးမှု – ရဲအရာရှိများသည် နေအိမ်ပရဝဏ်အတွင်း ရှာဖွေရန်၊ သိမ်းဆည်းရန်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဝင်ရောက်ရှာဖွေပါက ၁၀ အိမ်မှူး၊ ရာအိမ်မှူး၊ ရပ်ကျေးအုပ်ချုပ်ရေးမှူး စသည့် အရေးပါသည့် သက်သေ၂ဦး မပါရှိပဲဆောင်ရွက်နိုင်သည်။^{7 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၃/၂၀၂၁ သည် ယခင်က ရပ်ကွက် သို့မဟုတ် ကျေးရွာအုပ်စု အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ သို့မဟုတ် ဆယ်အိမ်မှူ (သို့) ရာအိမ်မှူးတို့၏ အကြီးအကဲများမှ သက်သေနှစ်ဦးရှိရန်လိုအပ်သည့် ပုဒ်မ-၅ ကို ဆိုင်းငံ့ထားသည်။)}

ထိန်းသိမ်းခြင်း – လူတစ်ဦးအားတရားရုံး၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ၂၄ နာရီထက်ပို၍ ရဲများက ထိန်းသိမ်းနိုင်သည်။^{8 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၃/၂၀၂၁ သည် ယခင်က လူတစ်ဦးအား 24 နာရီထက်ပို၍ ထိန်းသိမ်းရန် တရားရေးဆိုင်ရာခွင့်ပြုချက်လိုအပ်သည့် ပုဒ်မ-၇ ကို ဆိုင်းငံ့ထားသည်။)}

အာဏာပိုင်များသည်တချို့သောလုပ်ဆောင်ချက်များအတွက်ခွင့်ပြုချက်မလိုပါ – အာဏာပိုင်များသည် နိုင်ငံသား များ၏ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာလွတ်လပ်မှုနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာလုံခြုံမှု ထိခိုက်စေသော တချို့သော လုပ်ဆောင်ချက်များကို လုပ်ဆောင်ရန်ဝရမ်းကဲသို့သော ခွင့်ပြုချက်ရရန်မလိုတော့ပါ။ ^{9 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၃/၂၀၂၁ သည် အထက်ဖော်ပြပါ လုပ်ဆောင်ချက်များအတွက် ယခင်က အာဏာပိုင်များထံမှ ခွင့်ပြုချက်ဖြစ်သည့် ဝရမ်း ရယူဖို့လိုအပ်သည့် ပုဒ်မ-၈ ကို ဆိုင်းငံ့ထားသည်။)}  ၄င်းတွင်အောက်ပါလုပ်ဆောင်ချက်များပါဝင်သည်။

 

• ပုဂ္ဂလိကပိုင် နေအိမ်အဆောက်အဉီးသို့ ဝင်ရောက်ခြင်း။
• နိုင်ငံသားများအကြား ဆက်သွယ်မှုများကို ကြားဖြတ်နားထောင်ခြင်း။
• ဆက်သွယ်ရေးအော်ပရေတာများထံမှ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဆက်သွယ်ရေးဒေတာများ ရယူခြင်း၊
• လူတစ်ဦး၏ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာစာများ၊ ပါကင်ပစ္စည်းများကို ဖွင့်ခြင်း၊ ရှာဖွေခြင်း၊ သိမ်းယူခြင်း သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးခြင်း။

 

သို့သော် လူတစ်ယောက်၏ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို အကာအကွယ်ပေးသည့် အခြား တည်ဆဲ ဥပဒေများရှိနေပါသည်။ အသေးစိတ်ကို ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် ရှာဖွေခြင်း ကဏ္ဍကို ကြည့်ပါ။

ပုဒျမ ၁၂၁ -နိုငျငံတောျသစ်စာဖောကျမှု^{10 (နိုငျငံတောျစီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီဥပဒအေမှတျ ၅/၂၀၂၁)}

• နိုငျငံတောျသစ်စာဖောကျမှု၏ မူလအဓိပ်ပါယျဖှင့ျဆိုခကြျတှငျ –
  • မညျသူမဆို ပွညျထောငျစုမွနျမာနိုငျငံကိုဖွဈစေ ၊ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒဖွေင့ျ တညျထောငျခန့ျအပျသော ပွညျထောငျစုမွနျမာနိုငျငံ၏ အဖှဲ့အစညျး တဈခုခုကိုဖွဈစေ၊ လကျနကျဖွင့ျဖွဈစေ (သို့မဟုတျ) သောငျးကနြျးသော နညျးလမျးဖွင့ျ ဖွိုဖကြျရနျ အားထုတျလြှငျထုတျလြှငျ (သို့မဟုတျ) အခွားနညျးဖွင့ျ ပွငျဆငျခွငျး။
• ယခုအခါ နိုငျငံတောျသစ်စာဖောကျမှု၏ အဓိပ်ပါယျဖှင့ျဆိုခကြျတှငျ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒနှေင့ျ ဆန့ျကငြျ သော နညျးလမျး မြား (သို့မဟုတျ) အခွားနညျးလမျးမြားအသုံးပွုခွငျး လညျးပါဝငျလာပါသညျ။

ပုဒျမ -၁၂၄ – မုနျးတီးမှု ၊ မထီမဲ့မွငျပွုမှု၊ မကြနေပျမှုမြားကို လှုံဆောျရနျ အားထုတျခွငျး

• မူလဥပဒေ
  • ပွညျထောငျစုနိုငျငံကိုဖွဈစေ ၊ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒဖွေင့ျ တညျထောငျခန့ျအပျသော ပွညျထောငျစု မွနျမာနိုငျငံ၏ အဖှဲ့အစညျး တဈခုခု ကိုဖွဈစေ၊ မုနျးတီးမှု ၊ မထီမဲ့မွငျပွုမှု၊ မကြနေပျမှုမြားကို လှုံဆောျရနျ အားထုတျခွငျး
  • ပွဈဒဏျ အနညျးဆုံးထောငျဒဏျ (၃) နှဈ
• ပွငျဆငျခကြျဥပဒေ ^{11 (နိုငျငံတောျစီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီဥပဒအေမှတျ ၅/၂၀၂၁)}
  • ပွညျထောငျစုနိုငျငံကိုဖွဈစေ ၊ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒဖွေင့ျ တညျထောငျခန့ျအပျသော ပွညျထောငျစု မွနျမာနိုငျငံ၏ အဖှဲ့အစညျး တဈခုခုကိုဖွဈစေ၊ သို့မဟုတျ တပျမတောျအပေါျ ဖွဈစေ၊ တပျမတောျသားမြား အပေါျဖွဈစေ မုနျးထားအောငျ ၊မလေးစားအောငျ ၊ မတေ်တာပကြျအောငျလှုံ့ဆောျလြှငျ သို့မဟုတျ ယငျးသို့ပွုလုပျရနျ အားထုတျလြှငျ ခွငျး
  • ပွဈဒဏျ – အနညျးဆုံးထောငျဒဏျ ၇နှဈ
  • အာမခံမပေးနိုငျသော ပွဈမှု ဖွဈပွီး ကြအေေးခှင့ျမရှိသည့ျအမှုဖွဈသညျ။ ^{12 (နိုငျငံတောျစီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီ ဥပဒအေမှတျ၆/၂၀၂၁ ပုဒျမ ၃ (က) နှင့ျ ပုဒျမ ၃ (ဃ))}

ပုဒျမ ၁၂၄ (ဂ) (ဃ) – တပျမတောျသားမြား၊ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျမြားနှင့ျ အစိုးရအရာရှိမြား၏ ဆောငျရှကျမှုကို ပကြျပွားစခွေငျး သို့မဟုတျ နှောင့ျယှကျခွငျး

• • ပုဒျမ ၁၂၄ (ဂ)
    • နိုငျငံတောျငွိမျဝပျပိပွားရေးကိုဆောငျရှကျနသေည့ျ တပျမတောျသား (သို့မဟုတျ) တရားဥပဒစေိုးမိုးရေးအဖှဲ့မြား၏ ဆောငျရှကျခကြျမြားကိုပကြျပွားအောငျ ပွုလုပျခွငျး (သို့မဟုတျ) ဟန့ျတားခွငျး
    • ပွဈဒဏျ – အနှဈ (၂၀)အထိ ထောငျဒဏျခမြှတျနိုငျသညျ။
    • အာမခံမပေးနိုငျသော ပွဈမှု ဖွဈပွီး ကြအေေးခှင့ျမရှိသည့ျအမှုဖွဈသညျ။^{13 (နိုငျငံတောျစီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီ ဥပဒအေမှတျ၆/၂၀၂၁ ပုဒျမ ၃ (က) နှင့ျ ပုဒျမ ၃ (ဃ))}
  • ပုဒျမ ၁၂၄ (ဃ)
    • တပျမတောျသားမြား (သို့မဟုတျ) အစိုးရဝနျထမျးမြား၏ နိုငျငံတောျတာဝနျမြား ထမျးဆောငျခွငျးကိုဟန့ျတားခွငျး
    • ပွဈဒဏျ – ၇နှဈထိထောငျဒဏျ ကို ငှဒေဏျဖွင့ျဖွဈစေ၊ ငှဒေဏျမပါပဲဖွဈစေ ခမြှတျနိုငျသညျ။
    • အာမခံမပေးနိုငျသော ပွဈမှု ဖွဈပွီး ကြအေေးခှင့ျမရှိသည့ျအမှုဖွဈသညျ။

ပုဒျမ ၅၀၅

• ဥပဒပွေငျဆငျခကြျ
  • ပုဒျမ ၅၀၅ – က : အစိုးရဝနျထမျးတဈဉီး အပေါျတိုကျရိုကျဖွဈစေ (သို့မဟုတျ) သှယျဝိုကျ၍ဖွဈစေ ကွောကျအောငျပွုခွငျး၊ မမှနျသတငျးဖွန့ျခွငျး၊ လှုံ့ဆောျခွငျးတို့သည့ျ ပွဈမှုမွောကျပါသညျ။
    • ပွဈဒဏျ – ဝရမျးမပါပဲ ဖမျးနိုငျသညျ။ ၃နှဈထိ ထောငျဒဏျဖွဈစေ ၊ ငှဒေဏျဖွဈစေ ၊ ဒဏျ၂ရပျလုံးဖွဈစေ ခမြှတျနိုငျသညျခမြှတျနိုငျသညျ။^{14 (နိုငျငံတောျစီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီ ဥပဒအေမှတျ၆/၂၀၂၁ ပုဒျမ ၃ (ဂ))}
    • အာမခံမပေးနိုငျသော ပွဈမှု ဖွဈပွီး ကြအေေးခှင့ျမရှိသည့ျအမှုဖွဈသညျ။
  • ပုဒျမ ၅၀၅ (က) ပွငျဆငျခကြျ^{15 (ယငျးပုဒျမသညျ ယခငျ ပုဒျမ ၅၀၅(က) ကို အစားထိုးခဲ့ခွငျးဖွဈပွီး၊ မူလ ပုဒျမ ၅၀၅ ၏ ပုဒျမခှဲ (က)၊ (ခ) နှင့ျ (ဂ) တို့ကို ပုဒျမခှဲ (ခ)၊ (ဂ)၊ (ဃ) အဖွဈ ပွငျဆငျသတျမှတျခဲ့ပါသညျ။)} :တပျမတောျသားကဖွဈစေ၊ အစိုးရဝနျထမျးကဖွဈစေ အစိုးရအပေါျ သို့မဟုတျ တပျမတောျအပေါျ မတေ်တာပကြျစရေနျ ၊ စညျးကမျးဖီဆနျရနျ၊ သစ်စာမဲ့စရေနျ သို့တညျးမဟုတျ ထိုသူတို့၏ စိတျဓါတျတကျကွှမှု၊ စညျးကမျးသဝေပျမှု၊ ကနြျးမာမှု၊ ဝတ်တရားဆောငျရှကျမှုတို့ကို ယုတျလြော့ ထိခိုကျ တားမွဈ နှောကျယှကျ ပကြျစီးစရေနျ အားထုတျခွငျး သို့မဟုတျ ယငျးသို့ဖွဈတနျစရေနျ အကွောငျးရှိလြှငျ ယငျးလုပျရပျသညျ ရာဇဝတျမှုမွောကျနိုငျပါသညျ။
    • ပွဈဒဏျ – ဝရမျးမပါပဲ ဖမျးနိုငျသညျ။ ၂နှဈထိ ထောငျဒဏျဖွဈစေ ၊ ငှဒေဏျဖွဈစေ ၊ ဒဏျ၂ရပျလုံးဖွဈစေ ခမြှတျနိုငျသညျခမြှတျနိုငျသညျ။^{16 (နိုငျငံတောျစီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီ ဥပဒအေမှတျ၆/၂၀၂၁ ပုဒျမ ၃ (ဂ))}
    • အာမခံမပေးနိုငျသော ပွဈမှု ဖွဈပွီး ကြအေေးခှင့ျမရှိသည့ျအမှုဖွဈသညျ။

• ကိုယ်ရေးကိုယ်တာသတင်းအချက်အလက်ဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦးနှင့်ဆက်နွယ်သည့် မည်သူမည်ဝါအဖြစ် အတည်ပြုထားသော (သို့မဟုတ်) အတည်ပြုထားနိုင်သော မည်သည့်အချက်အလက်ကိုမဆို ဆိုလိုသည်။ ^{46 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၇/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၄(ဌ) နှင့်ပုဒ်မ ၄)}
  • ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက် အကာအကွယ်ပေးခြင်းနှင့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်များကိုစီမံခန့်ခွဲခြင်းဆိုင်ရာအချက်အလက်များတွင် ခြွင်းချက်များစွာပါဝင်သည်။ ^{47 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၇/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၇)}
  • ပြစ်ဒဏ် – ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်များကိုပြင်ဆင်ချက်ရလာဒ်များနှင့်အညီစီမံခန့်ခွဲ ရန်ပျက်ကွက်ပါက ၁နှစ်မှ ၃နှစ်အထိထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ ကျခံစေရမည်။ ^{48 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၇/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၉)}
• နိုင်ငံတော်၏အချုပ်အခြာအာဏာတည်တံခိုင်မြဲရေး၊ နိုင်ငံတော်အေးချမ်းတည်ငြိမ်ရေး၊ နိုင်ငံတော် လုံခြုံရေး အတွက် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့်ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုများစီမံခန့်ခွဲရာတွင် အချက်အလက် ရှာဖွေခြင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊သတင်းအချက်အလက်များကို စစ်ဆေးခြင်းကို အာဏာပိုင်များမှ ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။
• အခြားသူများ၏ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်များနှင့်ပတ်သက်၍ကာကွယ်ခြင်း ဆိုသည်မှာ အခြားသူ၏ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်များကို ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ အခြားသူထံ ပေးပို့ခြင်း (သို့မဟုတ်) ရယူခြင်း၊ ထုတ်ဖော်ခြင်း၊ အသုံးပြုခြင်း၊ ဖျက်စီးခြင်း၊ ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ဖြန့်ဝေခြင်းသည် ရာဇဝတ်မှုဖြစ်သည်။ ^{49 (SAC Law No. 7/2021, S.9..)}
• အင်တာနက်မှတစ်ဆင့် သတင်းအချက်အလက်များ ဖြန့်ဝေခြင်း နှင့် တင်ခြင်း ^{50 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၇/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၉)}
  • မည်သူမဆို အင်တာနက်မှတစ်ဆင့်အများပြည်သူအထိတ်တလန့်ဖြစ်စေရန်၊ ယုံကြည်မှပျက်ပြား စေရန်၊အသင်းအဖွဲ့တစ်ခု၏ စည်းလုံးမှုပျက်ပြားစေရန်သတင်းတု (သို့မဟုတ်) သတင်းမှားများ ကို ဖန်တီခြင်းပြုလုပ်ခြင်း သည် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခြင်း ဖြစ်သည်။
    • ပြစ်ဒဏ်- အနည်းဆုံး၁နှစ်မှ အများဆုံး ၃နှစ်အထိဖြစ်စေ ၊ ကျပ်သိန်း ၅၀၀ထက် မပိုသော ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ ၊ ဒဏ်၂ရပ်လုံးဖြစ်စေကျခံစေရမည်။
• ဆိုင်ဘာတိုက်ခိုက်မှုများတွင် ချိုးဖောက်မှု၊ကြိုးပမ်းမှု၊လှုံဆော်မှု၊ပေါင်းစပ်မှုပါဝင်ပြီးနိုင်ငံတော်၏ အုပ်ချုပ် ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ စီးပွားရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး၊ အများပြည်သူလုံခြုံရေး နှင့် လူမှုဖူလုံရေးဆိုင်ရာ ဆိုက်ဘာအရင်းအမြစ်ကို အသုံးပြု၍ တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်သည်။ ^{51 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၇/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၄ (ဒ))}
  • ပြစ်ဒဏ်- တစ်နှစ်မှ ၅နှစ်အထိထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေချမှတ်နိုင်သည်။ ^{52 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၇/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၉)}
    • နိုင်ငံတော်နှင့်အခြားနိုင်ငံတို့၏ ရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေးကိုပျက်ပြားစေရန်ရည်ရွယ်ချက် ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံ၏လုံခြုံရေးအရ လျို့ဝှက်ထားရမည့်အချက်အလက်များကိုတိုက်ခိုက်မှု သည်ပြင်းထန်သောပြစ်ဒဏ်များဖြစ်သည်။ထောင်ဒဏ်၃နှစ်မှ၇နှစ်အထိဖြစ်စေ၊ငွေဒဏ် ဖြစ်စေချမှတ်နိုင်သည်။

• ပြစ်ဒဏ်များတိုးမြှင့်ခြင်း – ၂၀၁၄ခုနှစ် ဥပဒေ၏ ပုဒ်မ ၃ (ခ)(၁၅)တွင် လူတစ်ဦးအား အကြမ်းဖက်အုပ်စုတစ်ခုခု သို့မဟုတ် အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပါဝင်စေရန် တိုက်တွန်းခြင်း၊ စည်းရုံးသိမ်းသွင်းခြင်း၊ ဝါဒဖြန့်ခြင်း၊ စုဆောင်းခြင်းတို့သည် ရာဇဝတ်မှုဖြစ်သည်။ ^{45 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၂၁/၂၀၂၁ ၊ပုဒ်မ -၂ ၊ ၂၀၁၄ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေပုဒ်မ ၃ (ခ)(၁၅)။)}
  • ပြစ်ဒဏ်အသစ် – ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃(ခ)(၁၅) အရ အကြမ်းဖက်မှုကို ကျူးလွန်ရန် ကြံရွယ်သည့် ပြုလုပ်မှုပြုလုပ်မှု (သို့မဟုတ် ပျက်ကွက်မှုများ) အတွက် ဒဏ်ငွေ ၃ နှစ်မှ ၇ နှစ်အထိ ချမှတ်နိုင်သည်။

• • ထုတ်လွှင့်ခြင်း- အသစ်ပြင်ဆင်ထားသောဥပဒေအရ မည်သည့်နည်းပညာဖြင့်မဆို ရုပ်သံထုတ်လွှင့် ခြင်းကို ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ ^{53 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၆၃/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၂၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် အသံထုတ်လွှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၂(က)။)}
  • လိုင်စင်မရှိဘဲ (သို့မဟုတ်) လိုင်စင်ရုပ်သိမ်းခြင်း/ဆိုင်းငံ့ခြင်း ခံထားရစဉ် လုပ်ငန်းဆက်လက်လည်ပတ်ခြင်း သည် ထောင်ဒဏ်နှင့်/သို့မဟုတ် ငွေဒဏ်ချမှတ်နိုင်သော ရာဇ၀တ်မှုဖြစ်သည်။
    • လိုင်စင်မရှိဘဲ လုပ်ကိုင်ခြင်းအတွက် ပြစ်ဒဏ်- ထောင်ဒဏ် ၃နှစ်မှ ၅ နှစ်နှင့် မြန်မာကျပ်ငွေသိန်း ၃၀၀ မှ ၅၀၀ အထိ ငွေဒဏ်ချမှတ်နိုင်သည်။ ^{54 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၆၃/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၃၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် အသံထုတ်လွှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၉၆။)}
    • လိုင်စင်ရပ်စဲပြီးနောက် ဆက်လက်ထုတ်လွှင့်ခြင်းအတွက် ပြစ်ဒဏ် – ထောင်ဒဏ် ၆လ မှ၁ နှစ် အထိ( သို့မဟုတ်) မြန်မာကျပ်ငွေ သိန်း ၅၀ မှ သိန်း ၁၀၀ အထိငွေဒဏ်ဖြစ်စေချမှတ်နိုင်သည်။ ^{55 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၆၃/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၄၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် အသံထုတ်လွှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၉၇။)}

လိုင်စင်လျှောက်ထားရာတွင် မှားယွင်းသောအချက်အလက်များကိုပေးဆောင်ခြင်း။

 အကယ်၍ သင်သည် အောက်ပါတို့ရှိပါက တရားစွဲဆိုနိုင်ပါသည်။
• • ရုပ်သံလွှင့်ဇုန်တစ်ခုအတွင်း နှစ်ခု (သို့မဟုတ်) နှစ်ခုထက်ပိုသော ရုပ်သံလွှင့်ကုမ္ပဏီများကို တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်၍ ဖြစ်စေ ပိုင်ဆိုင်ခြင်း
  • ရုပ်သံသတင်းမီဒီယာလုပ်ငန်းအမျိုးမျိုးကို လွှမ်းမိုးပိုင်ဆိုင်ခြင်း
  • လိုင်စင်လျှောက်ထားရာတွင် မှားယွင်းသောအချက်အလက်များကို တမင်ပေးခြင်း
    • ပြစ်ဒဏ် – တစ်နှစ်မှ၃နှစ်အထိထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ မြန်မာကျပ်ငွေ၁၀သိန်းမှသိန်း၃၀ ထိ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေချမှတ်နိုင်သည်။ ^{56 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၆၃/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၅၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် အသံထုတ်လွှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၉၈။)}
• ဤဥပဒေအောက်ရှိပြစ်မှုများမှာ ရဲအရေးပိုင်သောပြစ်မှုဖြစ်သည်။ ^{57 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၆၃/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၈၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် အသံထုတ်လွှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၁၀၅-က။)}

• • အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာပိုင်များ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်များ
    • နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် (CIC) နှင့် တိုင်ပင်ပြီး ရဲချုပ်ကို ခန့်အပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ^{58 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၉(က))}
    • နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် (CIC) နှင့် တိုင်ပင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့ (MPF) ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် အခွင့်အာဏာရှိသည်။ ^{59 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆(က))}
    • နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ သည် ရဲချုပ်ကို တာဝန်ပေးအပ်နိုင်သည်။ ^{60 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၁၇ (ဌ))}
    • မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့ဖွဲ့စည်းရာတွင်မူဝါဒများနှင့်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများရေးဆွဲရာတွင် အစိုးရအဖွဲ့ တွင် တာဝန်ရှိသည်။ ^{61 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၇)}

ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန (MOHA) ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်များ-

• • ရဲချုပ်ကို တာဝန်များပေးအပ်ခြင်း ^{62 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၁၇ (ဌ))}
  • အစိုးရအဖွဲ့၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များခြင်း ^{63 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆ (ခ))}
  • အစိုးရအဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် နည်းဥပဒေများ ထုတ်ပြန်ခြင်း ^{64 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆၈(က))}
  • အမိန့်ကြော်ငြာစာ၊ ညွှန်ကြားချက်များ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ထုတ်ပြန်ခြင်းနှင့် ရဲလုပ်ငန်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့လက်တွဲ ဆောင်ရွက်ခြင်း ^{65 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆၈ (က) – ပုဒ်မ ၆၈ (ဂ))}
  • ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ရဲတပ်ဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ နှင့်ပတ်သက်၍ တာဝန်ရှိပြီး လိုအပ်ပါက အစိုးရအဖွဲ့ကို အကြံပေးခြင်း ^{66 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၈)}
• ရဲများသည် ဝရမ်းမပါဘဲ အောက်ပါတို့ကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည် – ^{67 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ ရဲတပ်ဖွဲ့က ဝရမ်းမပါဘဲ ဖမ်းဆီးနိုင်သည့် ဥပဒေအောက်တွင်ရှိသော လှုပ်ရှားမှုများစာရင်းအပြည့်အစုံအတွက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆၀ (င) တွင် ကြည့်ပါ။)}
  • အများပြည်သူအနှောက်အယှက် ဖြစ်စေအောင် စိတ်ငြိုငြင်စေအောင် ပြုခြင်း
  • အများပြည်သူပိုင် သို့မဟုတ် ပုဂ္ဂလိကပိုင် ပစ္စည်းအပေါ်တွင် ခွင့်ပြုချက်မရှိပဲ ရုပ်ပုံစာသား ရေးဆွဲခြင်း
  • ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်၏ ဥပဒေနှင့်အညီ တာဝန်ဝတ္တရားများဆောင်ရွက်ခြင်းကို ဟန့်တားခြင်း
• ပြစ်ဒဏ် ၁ လမှ ၂ နှစ်အထိ ချမှတ်နိုင်သော ပြစ်မှုများအတွက် ဒဏ်ငွေ ကျပ် ၁၀,၀၀၀ မှ ၅၀,၀၀၀ အ တွင်း ရဲတပ် ဖွဲ့ က ဝရမ်းမပါဘဲ ဖမ်းဆီးနိုင်သည်။ ^{68 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆၁ (က) – (ဆ))}
• သံပုံတီးခြင်းသည် ဤဥပဒေအရ ပြစ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာပါသည်။ ^{69 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆၀ (င) (၂)၊ ၆၀ (စ)။)}
  • ပြစ်ဒဏ် – အနည်းဆုံး ၁ မှ ၃လအထိထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ အနည်းဆုံး ၁သောင်း မှ အများဆုံး ၅သောင်းအထိ ငွေဒဏ် ဖြစ်စေ နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှခံရနိုင်ပါသည်။ ရဲက ဝရမ်းမပါပဲ ဖမ်းဆီးနိုင်ပါသည်။ ^{70 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆၁ ၉(ဃ))}
• ရဲတပ်ဖွဲ့သည် နေဝင်ချိန်နှင့် နေထွက်ချိန်ကြားရှိ အောက်ဖော်ပြပါနေရာများ (သို့မဟုတ်) အခြေအနေ တစ်ခုခုတွင် လူတစ်ဦးကို တွေ့ရှိပြီး ခိုင်လုံသောအကြောင်းပြချက်ကို မပေးပါက ထိုသူကိုဝရမ်းမပါဘဲ ဖမ်းဆီးနိုင်သည်- ^{71 (မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆၀(ဃ) (၁) – (၃)ယခင်ဥပဒေများအောက်တွင် ပြဋ္ဌာန်းချက်အတွက် ရဲအက်ဥပဒေ (၁၉၄၅) ကိုကြည့်ပါ၊)}
  • • ဈေး၊ လမ်း၊ အိမ်နောက်ဖေး သို့မဟုတ် ခြံရှေ့
    • အဆောက်အဦး၊ ရေယာဉ် သို့မဟုတ် မော်တော်ယာဉ်
    • မျက်နှာဖုံးစွပ်ထားခြင်း
  • ပြစ်ဒဏ်- ထောင်ဒဏ် အနည်းဆုံး ၁ လမှ ၆ လအထိဖြစ်စေ၊ ဒဏ်ငွေ ၁၀,၀၀၀ မှ ၃၀,၀၀၀ အထိ ဖြစ်စေ, နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်ခံရနိုင်ပါသည်။ ^{72 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၆၁ (ဂ))}
• ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏စည်ကမ်းထိန်းသိမ်းရေး- မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့မဟုတ်ပဲ အခြားတရားစွဲအဖွဲ့အစည်းတခုခုက စုံစမ်းစစ်ဆေးအရေးယူခြင်း သို့မဟုတ် တည်ဆဲ ဥပဒေတရပ်ရပ် အရ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အရေးယူခြင်းများကို ရဲချုပ်၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်သာ ဆောင်ရွက်ရမည်။ ^{73 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၄၂ (က) –(ခ))}
  • အရာရှိများ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ၁၉၉၅ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့ စည်းကမ်း ထိန်းသိမ်းရေး ဥပဒေသည် တည်ဆဲဥပဒေဖြစ်သည်။ ^{74 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၄/၂၀၂၂ ပုဒ်မ ၄၁)}

• အကယ်၍ တရားရုံးကိစ္စများသည် “စေ့စပ်ဖြေရှင်းရေး”သို့ ရောက်သွားနိုင်သည်။ ^{75 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၅၈/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၂)}
  • ဥပဒေအရ စေ့စပ်ဖြေရှင်းရေး နည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည့် တရားမမှု သို့မဟုတ် တရားမမှု သဘောရှိသည့် အမှုများ
  • ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ် (USC) သည် အမှုတစ်ခုကို စေစပ်ဖြေရှင်းရန် အမိန့်ကြေငြာစာ ထုတ်ပြန် ညွှန်ကြားသည့် အမှုများ
  • နှစ်ဖက်အမှုသည်များက မိမိတို့၏ ဆန္ဒအလျောက် စေ့စပ်ဖြေရှင်းရန် တင်ပြလာသည့် အမှုများ
• စေ့စပ်ဖြေရှင်းခြင်း ဆိုသည်မှာ နှစ်ဦးနှစ်ဖက်သဘောတူညီသောအဖြေတစ်ခုရရှိရန် တရားရုံးမှ တာဝန်ပေးခန့်အပ်ခန့်အပ်ထားသော စေ့စပ်ဖြေရှင်းသူ ခန့်အပ်သူ ပါဝင်သည့် လှို့ဝှက်လုံခြုံစိတ်ချရသော အငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် တစ်ခုဖြစ်သည်။ ^{76 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၅၈/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၂)}
• အမှုသည်များသည် သီးသန့်သဘောတူညီချက်တစ်ခုရရှိပါက၊ ယင်းသဘောတူညီချက်ကိုအတည်ပြုရန် တရားရုံးသို့ ဆက်လက်လျှောက်ထားရမည်ဖြစ်သည်။ ^{77 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၅၈/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၂)}
• ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်သည် စေစပ်ဖြေရှင်းရေးနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် အမိန့်ကြော်ငြာစာ၊ အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် လက်စွဲများကို ထုတ်ပြန်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ^{78 (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၅၈/၂၀၂၁ ပုဒ်မ ၂)}