ပီၢ်ရီစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်?
- ပီၢ်ရီစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ၦၤလၢ အသ့အဘၣ်ဒီး အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အနဲၣ်နၤကျဲလၢ အဘၣ် ဃးဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ အကျိၤအကျဲဒ်သိး တၢ်ကပ၁်လီၤတၢ်စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂ့ၢ်အဝီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- မ့ၢ်ၦၤလၢ အကတဲ၁်ကတီၤ လံ၁်လဲၢ်တၢ်ကွဲးလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီႇ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲ၁်တၢ်အမူးအရၢ်ဒီးကဲထီၣ်ခၢၣ်စးလၢ ပဂီၢ်ခီဖျိ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝီတဖၣ် လီၤ.
- ပီၢ်ရီတမၤတၢ်ဒ်အမ့ၢ် ၦၤတၢ်ဘၢၣ်စၢၤလၢ တၢ်ဆါတၢ်ၦ့ၤတၢ်လၢ ၦၤဂၤအဂီၢ်တဂၤန့ၣ်ဘၣ်. အါန့ၢ်အန့ၣ် ပီၢ်ရီလၢ အမၤတၢ်လၢ ကျဲတတီတလိၤလၢ အထီဒါဘၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအကျိၤ အကျဲ ဒီး ဟံးန့ၢ်ခိၣ်ဖးလ၁်ဆှိးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ကဟံးန့ၢ်က့ၤ ကွံ၁်ပီၢ်ရီအလံ၁်ပျဲအမဲ၁်ညါ လၢအမၤတၢ် တလိၤ တဘၣ်တၢ်အဃိ တၢ်ဆှိးက့ၤအီၤ ဒ်ကွီၢ်အကျိၤအကျဲသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
- လၢကီၢ်ပယီၤပူၤ ပီၢ်ရီအိၣ်ဝဲဒၣ် ခံကလု၁်လီၤ. မ့ၢ်ဝဲ ကွီၢ်ဘျီၣ်ပီၢ်ရီဒီးတီၤထီပီၢ်ရီန့၁်လီၤ. လၢတၢ်မၤလိအါထီၣ် တၢ်အဂီၢ် ကွၢ်ဘၣ်တၢ်သံကွၢ် (၃) လၢ အဘၣ်ထွဲဒီး ကွီၢ်ဘျီၣ်ပီၢ်ရီဒီးတီၤထီပီၢ်ရီ န့ၣ် တက့ၢ်.
လၢပီၢ်ရီအလီၢ် တၢ်ဆိးကါတၢ်နဲၣ်ကျဲ အပီးအလီန့ၣ်ကသ့ဧါ. (application)
- တၢ်အပီးအလီတမံၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အပ၁်ဖျါတၢ်ကစီၣ်အဂ့ၢ်အဝီလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ် သီန့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤဘၣ်တဂၤလၢ အတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁် ဒီး အမူအဒါတဖၣ် လီၤဆီလိ၁်အသးခီဖျိ အတၢ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်အမူးအရၢ် အတၢ်အိၣ်အသးအကလု၁်ကလု၁် အဂ့ၢ်အကျိၤဒီး တၢ်အိၣ်အသးလၢ အအိၣ်ကဲထီၣ် အသးတဒ်သိးဘၣ်အဖီခိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- တၢ်အပီးအလီတမံၤအံၤ တမ့ၢ်တၢ်လၢ ကဲထီၣ်ပီၢ်ရီခၢၣ်စးဘၣ်. ခီဖျိနဆိးကါတၢ်အပီးအလီ တမံၤအံၤ အဃိဒီး တၢ်တဟ့ၣ်နၤလၢ တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ နဃု မ့ၢ်ဂ့ၤႇ တၢ်အစၢလၢ နမုၢ်လၢ်လၢ ကကဲထီၣ် မ့ၢ်ဂ့ၤဘၣ်. ဒီးဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီး နၤတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဂၤ လၢတၢ်အမူးအရၢ် အတၢ်အိၣ်အသး အကျိၤအကျဲ တမံၤအပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢ ကဲထီၣ်အသးလီၤလီၤဆီဆီ တဖၣ်အဖီခိၣ် အဝဲကဟ့ၣ်ကူၣ်နၤခီဖျိလၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒ်သိး နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်ဒီး တၢ်အစၢလၢ တၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်လၢ ကကဲထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. နကြၢးဟံးန့ၢ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ပီၢ်ရီလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ် ကူၣ်သ့အလၢ အၦဲၤတဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
- လၢနဂီၢ် နလိၢ်ဘၣ် ပီၢ်ရီတဂၤလၢ ကကဲထီၣ်ခၢၣ်စးတီတီလၢနဂီၢ်ဒီး မၤန့ၢ်တၢ်မၤ လၢ နဂီၢ်လၢ တၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး ကွီၢ်ဘျီၣ်အမူးအရၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကွီၢ်ဘျီၣ်ကူၣ်လိ၁်ပီၢ်ရီဒီး တီၤထီပီၢ်ရီန့ၣ် လီၤဆီလိ၁်အသးဒ်လဲၣ်
- လၢကီိၢ်ပယီၤပူၤ ပီၢ်ရီအိၣ်ဝဲ (၂) ကလု၁်န့ၣ်လီၤ.
- တီၤထီပီၢ်ရီန့ၣ် မ့ၢ်ပီၢ်ရီတဖၣ်လၢ ဒိးန့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁် ထဲလၢ အကလူၤပိ၁်မၤအတၢ်မၤလၢ ဝ့ၢ်ဆၣ် ဒီး ကီၢ်ရ့ၣ်အတီၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ၦၤတဖၣ်လၢ အဘၣ်လူၤပိ၁်ထွဲ ပီၢ်ရီအတၢ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ (၁၈ရ၉) န့ၣ်လီၤ.
- ကွီၢ်ဘျီၣ်ကူၣ်လိ၁်တၢ်ပီၢ်ရီန့ၣ် မ့ၢ်ပီၢ်ရီလၢ အဒိးန့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ အကလူၤပိ၁်မၤထွဲ အတၢ်မၤ လၢ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကီွၢ်ဘျီၣ်ကူၣ်လိ၁်ခိၣ်ကျၢၢ် ဃု၁်ဒီး ကွီၢ်ဘျီၣ်အတီၤခဲလၢ၁်တဖၣ်ဒီး ဘၣ်လူၤပိ၁်ထွဲ ကွီၢ်ဘျီၣ် ကူၣ်လိ၁်ပီၢ်ရီတဖၣ် အကရၢ အတၢ်စံၣ်ညီၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ (၁၉၂၄) န့ၣ်လီၤ. အါန့ၣ်အန့ၣ် ဘၣ်လူၤပိ၁်ထွဲဃု၁် ပီၢ်ရီတၢ်စံၣ်ညီၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တၢ်ဘျၢတဖၣ် စ့ၢ်ကီး စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ပီၢ်ရီတဖၣ် မၤစၢၤယတၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်ကသ့ကစီဒီဧါ
- ပီၢ်ရီတဂၤ ကမၤစၢၤနၤလၢ နကနၢ်ပၢၢ် လီၤတံၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအဘၣ်ဃးဒီး နတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁် လၢနကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ႇ နတၢ်အိၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဂၤ ကဟ့ၣ်ကူၣ်နၤလၢ နကမၤနတၢ်ဃုထၢ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီႇ ခီဖျိနမၤ ဒ်သိးအံၤ အဃိနကမၤန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
- နနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်နဲ ဖဲနဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်နၤလၢ နမၤကမၣ်တၢ်အဃိဒီး ဖဲနသ့ၣ်ညါဒီး သးအိၣ်အၢၣ်လီၤ နတၢ်ကမၣ်အကတီၢ်န့ၣ် နကြၢးဒိးလဲ ပီၢ်ရီတဂၤလီၤ. ထဲန့ၣ်မးဒီး အဝဲကမၤန့ၢ်နၤ တၢ်လၢနဂီၢ်ဒ်သိး တၢ်ကပ၁်ကဲနတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁် ဖဲလၢနအၢၣ်လီၤနတၢ်ကမၣ်တၢ်မၤအကျိၤအကျဲဒီတကတီၢ် (မ့) နဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲ၁်ဒီး တၢ်အမူးအရၢ်ဒီတကတီၢ်အခါန့ၣ်လီၤ.
(Paralegal) ၦၤမၤစၢၤတၢ်ခီဖျိ လၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂ့ၢ်န့ၣ်မ့ၢ်မတၤလဲၣ်
- Paralegal ၦၤမၤစၢၤတၢ်ခီဖျိလၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ၦၤတဖၣ် လၢအဘၣ်တၢ် ဟ့ၣ်ပ၁်အီၤတၢ်မၤလိလၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤစၢၤဆီၣ်ထွဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတၢ်ႇတၢ်မၤဂ့ၤမၤဘၣ်ဒီးတၢ်ကျဲးစၢး မၤန့ၢ်တၢ်သးလီၤပလိ၁်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တမ့ၢ်ပီၢ်ရီတဖၣ်ဘၣ်.
- Paralegal တဖၣ် ဟ့ၣ်နၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤအကျိၤအကျဲလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီႇ တၢ်အဂ့ၢ် အကျိၤတဖၣ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်မၤဂ့ၤ မၤဘျါတဖၣ် သ့န့ၣ်လီၤ.ကဲထီၣ်ခၢၣ်စးလၢ နဂီၢ် လၢအကမၤစၢၤမၤသကိးတၢ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤ ပၢဆှၢတၢ်အတၢ်ကရၢကရိႇ ဝ့ၢ်ဆၣ်အတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် သ့စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
- Paralegal တဖၣ်မၤစၢၤမၤသကိးတၢ်ဒီး ပီၢ်ရီလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အလၢအၦဲၤ တဖၣ် သ့န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢ ပီၢ်ရီအလီၢ်တသ့ဝဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ- တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်နၤလၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂ့ၢ်ႇ တၢ်လဲၤဒီးမၤစၢၤနၤလၢ ကီွၢ်ဘျီၣ်အပူၤ တဖၣ် အဂီၢ် ပီၢ်ရီ လၢအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အလၢအၦဲၤတဖၣ် ကြၢးမၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်ၦၤလၢ တၢ်မၤကမၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအမူးအရၢ်ဒီး ကွီၢ်မ့ၣ်အကတီၢ်တၢ်ဒိးလဲ ပီၢ်ရီခွဲးယ၁်န့ၣ် မ့ၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်ဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်
- ကီွၢ်မ့ၣ်ကိးမံၤဒဲးအဂီၢ် ၦၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤကိးဂၤဒဲး အိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ ကတြီဆၢ စံးကတိၤက့ၤ တၢ်ခီဖျိပီၢ်ရီန့ၣ်လီၤ.
- တၢ်ဒိးလဲပီၢ်ရီခွဲးယ၁်န့ၣ် အိၣ်ဃု၁်ဒီး တၢ်ထံၣ်လိ၁်သးလီၤဆီဒီး ပီၢ်ရီဖဲတၢ်စးထီၣ် ဖီၣ်အီၤဝံၤအလီၢ်ခံ (၂၄) နၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤ တၢ်ဟံးဃ၁်ဖီၣ်ဃ၁်အီၤ အကတီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- တၢ်အမူးအရၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးအီၤတမံၤအတၢ်စံၣ်ညီၣ် မ့မ့ၢ် ကဘၣ်သံအတၢ်စံၣ်ညီၣ်န့ၣ်ဒီး လၢၦၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤတဂၤအံၤအဂီၢ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြး ကဒိးလဲကလီန့ၢ်အီၤ ပီၢ်ရီ တဂၤန့ၣ်လီၤ.
ပကဃုထံၣ်န့ၢ်ပီၢ်ရီဒ်လဲၣ်
လၢတၢ်ကွၢ်ဆူ ပီၢ်ရီ အလံ၁်နဲၣ်ကျဲ အဂီၢ် ထိးဘၣ်ဖဲအံၤ တက့ၢ်.
ပကဘၣ်ဒိးလဲပီၢ်ရီဖဲ အဆၢကတီၢ်မတၤလဲၣ်
- လၢနဂီၢ်တသ့ဖဲအသ့ အခ့ကျတၢၢ် နကြၢးဒိးလဲ ပီၢ်ရီန့ၣ်လီၤ
- လၢကွီၢ်မ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် စးထီၣ်လၢနဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်နၤအကတီၢ် နအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ န ကတြီဆၢ စံးကတိၤက့ၤ တၢ်ခီဖျိတၢ်ဒိးလဲပီၢ်ရီန့ၣ်လီၤ.
- တၢ်ဂ့ၤတၢ်အဘျုးအိၣ်အါမးဖဲ နဟံးန့ၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအတၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤနၤ တသ့ဖဲအသ့ အခ့ကျတၢၢ် အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် လၢကွီၢ်မ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် နမ့ၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤ နၤ လၢအဆိအချ့ဒီး နကဒိးန.ၢ်ဘၣ် တၢ်သဒီသဒၢက့ၤနၤခီဖျိ တၢ်ဂုၤက့ၤတၢ်ဆှိးထီၣ်လၢ နဘၣ်တၢ် ဆှိး နၤႇ နကပူၤဖျဲးထီၣ်ခီဖျိ တၢ်အုၣ်ကီၤနၤႇ အါန့ၣ်အန့ၣ် လၢပၢၤကီၢ်တဖၣ် အတၢ်မၤလၢ အတဘၣ် တပှိၤတဖၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်ယကြၢးဒိးလဲ ပီၢ်ရီတဂၤဃီဒ်သိးသိးဒီး ၦၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆှိးအီၤဃု၁်ဒီး ယၤန့ၣ်ဧါ.
- လၢတၢ်အမူးအရၢ်တမံၤအံၤအပူၤၦၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤတဖၣ် မ့ၢ်အါန့ၣ် တဂၤဒီး ၦၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤတဖၣ် ကြၢးတြီဆၢ စံးကတိၤက့ၤတၢ်ခီဖျိ ပီၢ်ရီတဂၤဘၣ်တဂၤစု၁်စု၁်န့ၣ်လီၤ.
- ဖဲအခီၣ်ထံးကတီၢ် နဆိကမိၣ်လၢ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢ အမၤဘၣ်ဒိပတၢ်ဘၣ်ဘျုး (conflict of interest) တအိၣ်ဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢခံလၢလ၁်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲသ့န့ၣ်လီၤ. အဒိ- ၦၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤအတဂၤ မ့ၢ်စံးလၢ တၢ်အၢၣ်လီၤပတၢ်ကမၣ်န့ၣ် မ့ၢ် အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤအကတီၢ်န့ၣ် ၦၤအဂၤတဂၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤဃု၁်ဒီးနၤတဂၤ ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢတၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲ၁်တၢ်အမူးအရၢ်ဆူညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ် အဂ့ၤကတၢၢ် လၢအဂီၢ် သ့န့ၣ်လီၤ.
ပီၢ်ရီတဂၤ အတၢ်မၤဒီး အမူအဒါ တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်¿
- နပီၢ်ရီတဂၤ လၢတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဘျုးအဂီၢ် န့ၣ်ကမၤန့ၢ်နၤ တၢ်တသ့ဖဲအသ့ ဒ်အမၤဝဲသ့အသိး အမဲ၁်ညါ ဖဲအမၤဝဲဒ်န့ၣ်အကတီၢ် ကဘၣ်လူၤပိ၁်ထွဲပီၢ်ရီ အသကဲ၁်ပဝးသူးသ့ၣ်ဒီး မူဒါတၢ်မၤလၢ အဘၣ်ဃး ဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဖၣ် လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ မ့ၢ်ဂ့ၤႇ ခီဖျိလၢၦၤအဂၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တဲလီ တၢ်လၢကွီၢ်ဘျီၣ် အပူၤ (မ့) တၢ်ဒုးဆိကမိၣ်ကမၣ် ထံၣ်ကမၣ်တၢ်လၢကျဲအဂုၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်တဘၣ်မၤဝဲဘၣ်
- ပီၢ်ရီတဖၣ်တဘၣ်မၤ တၢ်ဟံးန့ၢ်ခိၣ်ဖးလ၁်ဆှိးဒီး တၢ်အလုၢ်အလၢ်တဂ့ၤအဂုၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်.
- လၢတၢ်သးအိၣ်သ့ၣ်ညါပီၢ်ရီတဖၣ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အတဘၣ်တပှိၤဘၣ်အဂီၢ်ကွၢ်ဖဲ တၢ်သံကွၢ်နီၢ်ဂံၢ် (၁၈) ယဆှိးထီၣ်က့ၤပီၢ်ရီတဂၤအံၤ သ့ကစီဒီဧါ န့ၣ်တက့ၢ်.
- ပီၢ်ရီတဂၤကြၢး ဃုထံၣ်န့ၢ်မၤလိဆိပ၁် တၢ်အမူးအရၢ်တမံၤဘၣ်တမံၤအဂ့ၢ်အဝီလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဂၤ တၢ်အဂ့ၢ်အဝီလၢ အဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်မူးတၢ်ရ၁်လၢ အကဲထီၣ် အသး တမံၤ အဖီခိၣ် လိၣ်ဝဲလၢ ကဆိးကါတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ် ဒ်တၢ်အိၣ်အသးနီၢ်နီၢ်အသိးမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီး အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး ၦၤလၢအဒိးလဲအီၤတဖၣ်လၢ တၢ်မၤလၢ ကမၤဝဲအဂ့ၤကတၢၢ်ဒီး တၢ်အစၢလၢ ကဲထီၣ်ကသ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ဖဲအလူၤပိ၁်မၤစၢၤဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ် အကတီၢ်ႇ ပီၢ်ရီအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢ ကတီၢ်ဒီး တဲပၠးန.ၢ်ဘၣ်ဖိသၣ်တဂၤအံၤ တၢ်ကတိၤလၢ ဖိသၣ်နၢ်ပၢၢ်ဝဲကသ့တဖၣ်ႇ ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတၢ်အိၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ဖဲတၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲ၁် တၢ်အမူးအရၢ်လၢ ကွီၢ်ဘျီၣ်အပူၤအကတီၢ် ပီၢ်ရီကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်သမံသမိး ဒီး ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အုၣ်အသးအဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ် ႇ တၢ်သမံသမိးဒီးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အုၣ်အသးလၢ ၦၤလၢအဒိးလဲအီၤ အဂီၢ်ႇ တၢ်သမံသမိးသံကွၢ်ကဒါ ၦၤအုၣ်အသး လၢ အထံၣ်ဘၣ် တၢ်တဖၣ် လၢအဘၣ်တၢ်ဆှၢထီၣ်အီၤလၢ ၦၤအဂၤတကပၤႇ မ့ၢ်သ့ဒီး ကဘၣ်မၤတၢ်တြီဃ၁် ထီဒါ တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- တၢ်ဒိကနၣ် တၢ်သမံသမိးကိးကတီၢ်ဒဲး လိၣ်ဝဲလၢ ပီၢ်ရီကဘၣ်အိၣ်ထီဘိဒီး ကဘၣ်မၤန့ၢ် တၢ်လၢ အလိၣ်ဘၣ် လၢကွီၢ်ဘျီၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါတဖၣ်ဒီး တၢ်ကမၤန့ၢ်လံ၁်အဒိ လၢၦၤလၢ အဒိးလဲအီၤတဂၤအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဂၤ အိၣ်ဒီးအမူအဒါလၢ ကမၤတၢ်လူၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဒ်အမ့ၢ် ကဘၣ်သမံသမိး တၢ်အုၣ်အသး အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ် ကဘၣ်လဲၤဒီးကွၢ်တၢ်လၢ တၢ်လၢအကဲထီၣ်အသးအလီၢ်ႇ ထံၣ်လိ၁်အသးဒီး ၦၤအုၣ်အသးလၢ အထံၣ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဂၤ အိၣ်ဒီးအမူအဒါလၢ ကဘၣ်တဲက့ၤ ဆှၢက့ၤ တၢ်ကစီၣ်ဆူ ၦၤလၢ အဒိးလဲအီၤတဂၤ အအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်အသးလၢခံကတၢၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အမူးအရၢ် အတၢ်အိၣ်အသး ဘၣ်လီၣ် ဘၣ်စးဒီး ဂ့ၤထီၣ်ဒ်လဲၣ် ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဂၤအိၣ်ဒီး မူဒါလၢ ကပၢၤဃ၁်တၢ်အဂ့ၢ်အဝီလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ၦၤလၢ အဒိးလဲအီၤတဂၤ ဒီး တၢ်မူးတၢ်ရၢ်တဖၣ် လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပူၤ ဒ်သိးၦၤသုတသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဝဲဘၣ်ထွဲ တၢ်ဒီးၦၤလၢ အဒိးလဲအီၤတဂၤ န့ၣ်လီၤ.ကွၢ်ဘၣ် တၢ်သံကွၢ် ၁၁ ဒ်သိး တၢ်အဂ့ၢ်အဝီတဖၣ် တဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤ အဂီၢ်ပီၢ်ရီအမူအဒါလၢ ကဘၣ်ပၢၤဃ၁် တၢ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
ဒ်သိးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝီတဖၣ် တဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤအဂီၢ် ပီၢ်ရီအမူဒါလၢ ကဘၣ်ပၢၤဃ၁် တၢ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်?
- ပီၢ်ရီတဂၤအိၣ်ဒီးအမူအဒါလၢ ကဘၣ်ပၢၤဃ၁်လံ၁်လဲၢ်တၢ်ကွဲးနီၣ် တၢ်အဂ့ၢ်ဝီ တဖၣ် လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ၦၤလၢအဒိးလဲအီၤတဂၤလၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပူၤဒ်သိးတဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤႇ ဒီးတဘၣ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်စံးကတိၤ ဘၣ်ထွဲတုၤအိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤ အဘၢၣ်စၢၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဂၤ ဖဲအလူၤပိ၁်မၤတၢ်လၢၦၤလၢ အဒိးလဲအီၤတဂၤ အဂီၢ် အကတီၢ်ႇ တၢ်မၢဆူၣ်န့ၢ်အီၤအခွဲး တအိၣ်လၢ အကတဲဖျါထီၣ်တၢ်စံးကတိၤဘၣ်ထွဲတုၤအိၣ်လၢ အပၢၤဃ၁်ဝဲလၢ တၢ်ခူသူၣ်အပူၤအံၤ န့ၣ်ဘၣ်.
- တၢ်လၢ တၢ်ပ၁်လီၤဆီအီၤအိၣ်တဆံးတက့ၢ်လၢကျဲသနူၤတမံၤအံၤအပူၤန့ၣ် လီၤ. တၢ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ
- လၢနစံးနကတိၤလၢနကမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်လၢအထီဒါတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တဖၣ်လီၤန့ၣ် တၢ်လၢအကသဒီသဒၢ တၢ်လၢ နဂီၢ်တအိၣ် ဘၣ်.
- ဖဲနဒိးလဲ ပီၢ်ရီဝံၤအလီၢ်ခံ ပီၢ်ရီတဂၤအံၤ အိၣ်ဒီးအမူအဒါလၢ ကဆှိးထီၣ်တၢ်ဆူၦၤလၢအန့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤ တဖၣ် အအိၣ် ခီဖျိတၢ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ကွီၢ်မ့ၣ်လၢ နမၤကမၣ်ဘၣ်အီၤအသီ အံၤ အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.
- တၢ်ဘျၢလၢ ပီၢ်ရီကဘၣ် ပၢၤဃ၁်တၢ်လၢ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပူၤတမံၤအံၤန့ၣ် နမ့ၢ်ကွဲးလီၤ အီၤလၢ နကပျဲပျၢ်ကွံ၁်အီၤ ဒ်အဘၣ်ဘျီးဘၣ်ဒါဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိးန့ၣ် ဒီးတၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်ကပ၁်လီၤဆီအီၤ တမံၤ န့ၣ်လီၤ.
- ဖဲနကတိၤတၢ်ဒီး ပီၢ်ရီလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အမူးအရၢ်အကတီၢ် နကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပ၁်သူၣ် ပ၁်သး အဒိၣ်အမု၁်လၢၦၤဂုၤဂၤ တနၢ်ပၢၢ်နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီဒီး ၦၤလၢ အဒိးလဲတၢ်တဖၣ် အတၢ်စံးကတိၤပၢၢ်လၢဃိ၁်ပူၤ တဖၣ် မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်စံး ကတိၤ ဘၣ်ထွဲလိ၁်သးလၢ တၢ်ခူသူၣ်အပူၤတမံၤန့ၣ်လီၤ.
- အါန့ၢ်အန့ၣ် တၢ်ကတိၤလၢ နကတိၤအီၤခီဖျိ ၦၤကျိ၁်ထံတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ ၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤလၢ ပီၢ်ရီဟ့ၣ် ဃးတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ ကမၤန့ၢ်တၢ်လၢနဂီၢ်တဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ကဘၣ်မ့ၢ် တၢ်အဂ့ၤအကျိၤလၢ ကဘၣ်တၢ် မၤအီၤဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢဒီး ဘၣ်တၢ်သဒီသဒၢအီၤလၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်လီၤ.
- မ့ၢ်သ့ဒီး တချုးလၢ နကတိၤတၢ်ဒီးပီၢ်ရီလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် နကဘၣ်မၤလီၤတံၢ်ဒီး ဒုး သ့ၣ်ညါဆိအီၤ လၢတၢ်စံးကတိၤဘၣ်ထွဲတဖၣ်အံၤ ဒ်သိး ၦၤတသ့ၣ်ညါ အီၤအဂီၢ် ကဘၣ်ပ၁်ဘံၢ် ပ၁်ဘၢပ၁်ဝဲလၢ တၢ်ခူသူၣ်အပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢ မၤဘၣ်ဒိပတၢ်ဘၣ်ဘျုး (conflict of interest) န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ?
- ပီၢ်ရီတဂၤ ဖဲ အလူၤပိ၁်မၤစၢၤတၢ်လၢ ၦၤခံခီလိ၁်လၢအဘၣ်ဃးဒီး ကွီၢ် မ့ၣ်တမံၤအံၤအဂီၢ် အကတီၢ် တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢ အမၤဘၣ်ဒိအတၢ်ဘၣ်ဘျုး (conflict of interest) မ့ၢ်ကဲထီၣ်ဝဲ ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ် အသးတမံၤအံၤတၢ်တဟ့ၣ်ခွဲးဟ့ၣ််ယ၁်ဝဲလၢ ကမၤဝဲဘၣ် န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီအံၤ ကဘၣ်ဟံးန့ၢ်တၢ်နဲၣ်ကျဲဒၣ်လၢ ၦၤလၢအဒိးလဲအီၤ တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ကီၢ်ပယီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အိၣ်ပ၁်တဖၣ် မ့ၢ်တတြီဃ၁်တၢ်တမံၤအံၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး တၢ်အမူးအရၢ်တဖၣ် လၢအအိၣ်ဒီးၦၤဘၣ်တၢ်ဆှိးအီၤအါဂၤတဖၣ်န့ၣ်ကြၢးဝဲလၢ ပီၢ်ရီတဂၤ ကလူၤပိ၁်မၤစၢၤဝဲထဲ ၦၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးအီၤ တဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ.
- ဖဲအခီၣ်ထံးကတီၢ် နဆိကမိၣ်လၢ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢ အမၤဘၣ်ဒိပတၢ်ဘၣ်ဘျုး (conflict of interest) တအိၣ်ဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢခံလၢလ၁်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲသ့န့ၣ်လီၤ. အဒိ- ၦၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤအတဂၤ မ့ၢ်စံးလၢ တၢ်အၢၣ်လီၤပတၢ်ကမၣ်န့ၣ် မ့ၢ် အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤအကတီၢ်န့ၣ် ၦၤအဂၤတဂၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤဃု၁်ဒီးနၤတဂၤ ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢတၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲ၁်တၢ်အမူးအရၢ်ဆူညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ် အဂ့ၤကတၢၢ် လၢအဂီၢ် သ့န့ၣ်လီၤ.
လၢပီၢ်ရီတဂၤအအိၣ် ပမုၢ်လၢ်တၢ်မနုၤတဖၣ်သ့လဲၣ် ?
- နမ့ၢ်ဘၣ်နသးလၢ ပီၢ်ရီတဂၤကလူၤပိ၁်မၤန့ၢ်နၤ နတၢ်မူးတၢ်ရၢ်အံၤ ဒီးပီၢ်ရီတဂၤအံၤ ကမၢနၤလၢ နကဘၣ် ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ် လၢပီၢ်ရီခၢၣ်စးလံ၁်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. လံ၁်အံၤမ့ၢ်တၢ်ကွဲး တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ တမံၤလၢ နၤဒီးပီၢ်ရီအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝံၤဒီး ပီၢ်ရီခၢၣ်စးလံ၁်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤ အံၤ ကဘၣ်တၢ် ဆှၢထီၣ်အီၤဆူ ကွီၢ်ဘျီၣ်န့ၣ်လီၤ.
- တၢ်ဂ့ၢ်လၢလ၁်တဖၣ်အံၤစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်တၢ်လၢပီၢ်ရီတဂၤ ကဘၣ်မၤဝဲဆူညါလၢ တၢ်အမူးအရၢ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.
- ၦၤလၢအဒိးလဲအီၤတဂၤမ့ၢ်ဒုးဘၣ်ထွဲက့ၤအသးဒီးအီၤန့ၣ်ဒီး အဝဲကဘၣ်ဆှၢက့ၤတၢ် ကစီၣ်ႇ ကဘၣ်တဲပၠးဝဲ တၢ်အမူးအရၢ် အတၢ်ဂ့ၤထီၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်အသး လၢခံကတၢၢ် တဖၣ်အဂ့ၢ် န့ၣ်လီၤ.
- ကဘၣ်ကတဲ၁်ကတီၤတၢ်လၢ တၢ်သ့ၣ်ဆၢဖးကတီၢ်လၢခံတဘျီအဂီၢ်ႇ ကဘၣ်တဲဘၣ် တၢ်လၢကကဲ ထီၣ်အသးဆူမဲ၁်ညါတဖၣ်ဖဲလၢ တၢ်သ့ၣ်ဆၢဖးကတီၢ်လၢ ကွီၢ်ဘျီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ န့ၣ်လီၤ
- ကဘၣ်မၤန့ၢ် လံ၁်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါလၢ အဘၣ်ဃးဒီး နတၢ်မူးတၢ်ရၢ်ဒီး တၢ်မူးတၢ်ရၢ် အတၢ်ပိ၁်ထွဲတဖၣ်
- ကဘၣ်ပၢၤဃ၁် ကွီၢ်ဘျီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ကလုၢ်ႇ ပီၢ်ရီခၢၣ်စး လံ၁်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤတဖၣ်ဃု၁်ဒီး လံ၁်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါတၢ်အုၣ်အသးလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အမူးအရၢ်တဖၣ် န့ၣ် ဒီးကဘၣ် ပ၁်ဝဲဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢလၢ တၢ်ခူသူၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
- နမ့ၢ်တုၤလၢ ပၢၤကီၢ်အတၢ်ပၢၤဃ၁်အပူၤန့ၣ်ဒီး ကဘၣ်စံးကတိၤန့ၢ်ဝဲတသ့ဖဲအသ့ လၢနကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ အကတီၢ်ခဲအံၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဂၤ အမူအဒါမ့ၢ်တၢ်ကမၤစၢၤနၤ လၢနကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဂ့ၢ်အဝီလၢ အဘၣ်ဒီး အလၢအၦဲၤ ဖဲလၢနဃုထၢနတၢ်ပ၁်လီၤသးအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကြၢးမၤတၢ်မၤလၢ အဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢနၤဒီး ကဘၣ် ဟံးန့ၢ်တၢ်နဲၣ်ကျဲစံးကတိၤတဖၣ် လၢနအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ဘၣ်ဆၣ်ဒီး နတၢ်နဲၣ်ကျဲတနီၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤလၢ အဝဲကမၤဝဲ (မ့) တမၤဝဲန့ၣ် လိၣ်လၢ အဝဲ ကဘၣ်တဲဘၣ်က့ၤနၤန့ၣ်လီၤ. အဒိ- လၢအမၤဝဲလၢတၢ်နဲၣ်အီၤအံၤအဂီၢ် တၢ်သိၣ် တၢ်သီ အကျဲ တအိၣ် (မ့) တၢ်နဲၣ်ကျဲအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အထီဒါတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ
လၢတၢ်ကထံၣ်လိ၁်အသးဒီးပီၢ်ရီအဂီၢ်ဘၣ်ကတဲ၁်ကတီၤပ၁်တၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ် ?
- လၢနနီၢ်ကစၢ် (မ့) လၢကကဲထီၣ်ခၢၣ်စး လၢနဂီၢ်အဂီၢ်ႇ နကြၢးပ၁်ဖှိၣ်ပ၁်လံ၁်လဲၢ်တၢ်ကွဲးနီၣ် တၢ်အုၣ် အသးလၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အမူးအရၢ်တဖၣ် လၢနဟ့ၣ်ပီၢ်ရီကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ဖဲနထံၣ်ဒီး ပီၢ်ရီကတီၢ် တၢ်လၢနအဲၣ်ဒိး သ့ၣ်ညါ (မ့) နအဲၣ်ဒိးဃုထံၣ်န့ၢ်အစၢတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ် တဖၣ်ႇ တၢ်လၢနဘၣ်ယိ၁်ဘၣ်ဘှီဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် နကြၢးကတဲ၁်ကတီၤပ၁်စၢၤန့ၣ်လီၤ.
- နကြၢးကတဲ၁်ကတီၤပ၁်နသးလၢ နကတဲဘၣ် နတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတၢ်အိၣ်အသးတဖၣ်လၢ အဂ့ၢ်အကျိၤ ဘၣ်ဘၣ်ႇ ဖျိဖျိဖျါဖျါဒီးလၢတၢ်သူၣ်တီသးလိၤ အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ပကြၢးတဲပီၢ်ရီလၢ တၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ် ?
- နကြၢး သံကွၢ်ပီၢ်ရီလၢ နတၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်ဒီး နမူနဒါ လၢနကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ်တဖၣ် အမဲ၁်ညါ တၢ်လၢ နကဘၣ်မၤ အီၤဒ်တၢ်သိၣ် တၢ်သီဟ့ၣ်ခွဲးဟ့ၣ်ယ၁်အသိး တဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
- ဖဲနတၢ် ပ၁်လီၤသးအပူၤကတီၢ် လၢနကဒိးန့ၢ်တၢ်အဂ့ၢ်အဝီအလၢအၦဲၤအဂီၢ် ခီဖိလျၢနမၤ တၢ်လၢနဃုထၢ မၤအီၤတဖၣ်အဃိ တၢ်အဘျုးဒီး တၢ်ဟးဂီၤလၢ နကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲ၁်တဖၣ်န့ၣ် နဘၣ်တဲဘၣ်နပီၢ်ရီလၢ ကတဲဖျါနၤအဝဲ အတၢ်ထံၣ် ခီဖျိလၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီအတၢ်အိၣ်အသးအဖီခိၣ် န့ၣ်လီၤ.
- လၢနတၢ်မူးတၢ်ရၢ်တမံၤအံၤအပူၤ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢ အမၤဘၣ်ဒိတၢ်အဘျုး (conflict of interest)အိၣ်တအိၣ်န့ၣ်နကြၢး သံကွၢ်နပီၢ်ရီအံၤလီၤ. နကြၢး သံကွၢ်နပီၢ်ရီအံၤစ့ၢ်ကီးလၢ မ့ၢ်အလူၤပိ၁်မၤဝဲ (မ့) မ့ၢ်အလူၤပိ၁်မၤတ့ၢ်ဝဲ တၢ်အမူးအရၢ်ဒီးၦၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီး နတၢ်မူးတၢ်ရၢ်တဖၣ် (ၦၤလၢကကဲထီၣ်နၦၤ အုၣ်အသးသ့တဖၣ်) အိၣ် ^ တအိၣ် ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပီၢ်ရီခၢၣ်စး လံ၁်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤ စံးတၢ်န့ၣ်မနုၤလဲၣ် ?
- နမ့ၢ်ဘၣ်နသးလၢ ပီၢ်ရီတဂၤကလူၤပိ၁်မၤန့ၢ်နၤ နတၢ်မူးတၢ်ရၢ်အံၤ ဒီးပီၢ်ရီတဂၤအံၤ ကမၢနၤလၢ နကဘၣ် ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ် လၢပီၢ်ရီခၢၣ်စးလံ၁်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. လံ၁်အံၤမ့ၢ်တၢ်ကွဲး တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ တမံၤလၢ နၤဒီးပီၢ်ရီအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီအံၤစ့ၢ်ကီး လၢနခၢၣ်စးဒ်သိး အကလူၤပိ၁်မၤထွဲတၢ်အမူးအရၢ်အံၤလၢ လၢကွီၢ်ဘျီၣ်ပူၤအဂီၢ် ကဘၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်ပီၢ်ရီခၢၣ်စး လံ၁်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤအံၤ ဆူကွီၢ်ဘျီၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီခၢၣ်စး လံ၁်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤဆူ ကွီၢ်ဘျီၣ်အံၤ န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤတုၤလၢ တၢ်အမူးအရၢ်ဝံၤမ့ၢ်ဂ့ၤႇ ပီၢ်ရီ (မ့) ၦၤလၢအဒိးလဲပီၢ်ရီအံၤသံဝဲမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
- ၦၤလၢအဒိးလဲပီၢ်ရီမ့ၢ်ဂ့ၤႇ ပီၢ်ရီမ့ၢ်ဂ့ၤ မ့ၢ်ကွဲးဟ့ၣ်ထီၣ်ဒီး ဃ့န့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်လၢ ကဂုၤက့ၤအပီၢ်ရီ အခၢၣ်စးလံ၁်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤအံၤဒီး ကွီၢ်ဘျီၣ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ကဂုၤက့ၤ ပီၢ်ရီခၢၣ်စး လံ၁်ဟ့ၣ်စိ ဟ့ၣ်ကမီၤအံၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
ပီၢ်ရီမ့ၢ်တမၤဘၣ်ထွဲက့ၤအသးဒီး ယၤဘၣ်ဒီး ယကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ် ?
- ပီၢ်ရီတဖၣ်အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကမၤဘၣ်ထွဲ ဆှၢတၢ်ကစီၣ်ဆူ ၦၤလၢ အဒိးလဲအီၤအအိၣ်လၢ တၢ်ဆၢ ကတီၢ်တရဲၣ်ဃီအပူၤန့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီတဖၣ်အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကတဲပၠးဘၣ်ၦၤလၢအဒိးလဲအီၤတဂၤတၢ်အမူးအရၢ်အတၢ်ဂ့ၤထီၣ် အတၢ် အိၣ် အသး လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤအသးလၢခံကတၢၢ် အဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီမ့ၢ်တမၤဘၣ်ထွဲအသးဒီး နၤမ့ၢ်ယံ၁်ဒီး (မ့) တၢ်အကတၢၢ်တသီလၢ တၢ်ဘၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်(မ့)တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘူးထီၣ်လၢတၢ်ကဒိကနၣ်တၢ်သမံသမိးတၢ်အကတီၢ် ဒီး နကြၢးဆှၢတၢ်ကစီၣ် အဆိအခ့ဆျူ ပီၢ်ရီအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကွဲးနီၣ်တၢ်မၤအသးကိးထံၣ်ဒဲး ဒီးမ့ၢ်လိၣ်ဒီး နကြၢးဆိကမိၣ်လၢ နကဆှိးထီၣ်က့ၤအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ယဆှိးထီၣ်က့ၤ ယပီၢ်ရီအံၤ သ့ကစီဒီဧါ ?
- နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ယိ၁်လၢနပီၢ်ရီတဂၤအံၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဒီး အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ အဂုၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်ဒီး နထုးကွံ၁် နပီၢ်ရီတဂၤအံၤသ့န့ၣ်လီၤ.
- ဘၣ်ဆၣ်ဒ်ပီၢ်ရီတဂၤအသိး တၢ်မၤလၢ အကထီဒါပီၢ်ရီအသကဲ၁်ပဝးအသူးအသ့ၣ်ဒီး ထီဒါ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်အဝဲကမၤဝဲဘၣ်.
- တၢ်မၤဟးဂီၤ ပီၢ်ရီအသကဲ၁်ပဝးဒီး အသူးအသ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤ တလိၤ တဘၣ် တလၢကွံ၁်အခၢးႇ တၢ်ကွဲးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဆှိးထီၣ်လၢ အတဘၣ်တပှိၤႇ တၢ်တကြၢးမၤပီၢ်ရီ အတၢ်မၤလၢကျဲအဂုၤအဂၤတမံၤမံၤ တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢ အမၤဟးဂီၤ အသကဲ၁်ပဝးဒီး အသူး အသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီအံၤ မ့မ့ၢ်ကွီၢ်ဘျီၣ်ကူၣ်လိ၁်ဒီး တၢ်ဆှိးထီၣ်လံ၁်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆှၢထီၣ်အီၤဆူ ကီၢ်စၢဖှိၣ် ကွီၢ်ဘျီၣ် ကူၣ်လိ၁်ခိၣ်ကျၢၢ်အိၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်လၢ တီၤထီပီၢ်ရီအဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤဆူ ကွီၢ်ဘျီၣ်လၢ အတီၤဖုၣ် တဖၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ပီၢ်ရီအံၤ မ့မ့ၢ်ကွီၢ်ဘျီၣ်ကူၣ်လိ၁်ဒီး တၢ်ဆှိးထီၣ်လံ၁်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆှၢထီၣ်အီၤဆူ ကီၢ်စၢဖှိၣ် ကွီၢ်ဘျီၣ် ကူၣ်လိ၁်ခိၣ်ကျၢၢ်အိၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်လၢ တီၤထီပီၢ်ရီအဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤဆူ ကွီၢ်ဘျီၣ်လၢ အတီၤဖုၣ် တဖၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ကွၢ်ဖဲ ကမ့ၢ်ဒၣ်ဝဲ ပီၢ်ရီအကလု၁်တမံၤမံၤန့ၣ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢ ခံကတၢၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယ၁်န့ၣ်အိၣ်လၢ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကီၢ်ဘျီၣ်ကူၣ်လိ၁်ခိၣ်ကျၢၢ်အစုပူၤဒီး တၢ်ဟံးဃ၁်အီၤတၢ်ကမၣ်တုၤလၢ တၢ်မၤကကတၢၢ် ကွံ၁် ပီၢ်ရီလံ၁်ပျဲအံၤ တစိၤသးသ့န့ၣ်လီၤ.